Khi nghệ thuật văn chương và sự sâu sắc tinh tế hòa quyện, ta tìm thấy một tác phẩm vượt thời gian, một tuyệt tác như "Lý trí và Tình cảm" của Jane Austen. Đây không chỉ là một cuốn tiểu thuyết, nó là một bản khắc họa sâu sắc về xã hội Anh Quốc của thế kỷ XVIII, nơi "mô-típ văn học vẫn đề cao những nhân vật nữ có đức độ, cung cách tao nhã, kín nhẽ với lối hành văn cường điệu lãng mạn". Austen không chỉ phá vỡ những rào cản này bằng cách đưa vào những nhận định châm biếm sắc sảo mà còn làm nổi bật tính cách độc đáo của nhân vật qua lối kể chuyện hài hước và thông minh của mình.
Khởi nguồn từ tác phẩm "Elinor và Marianne" viết năm 1784, đến khi hoàn thiện và xuất bản năm 1811, "Lý trí và Tình cảm" đã trở thành không chỉ là một câu chuyện đơn thuần. Cuốn sách này mang đến cuộc đối thoại giữa hai nguyên lý sống đối lập trong mỗi con người - lý trí và tình cảm - thông qua hình ảnh hai chị em Elinor và Marianne Dashwood. Elinor, người chị cả, luôn sống bằng lý trí, cô tin rằng "cách tốt nhất để điều khiển cảm xúc của mình là luôn biết kiềm chế và giữ một tâm trí vững vàng trước mọi tình huống". Trong khi đó, Marianne lại hoàn toàn ngược lại, sống bằng tình cảm mãnh liệt và không kìm nén.
Qua sự đối lập này, Austen không chỉ phản ánh cuộc sống thực tế mà còn đưa ra thông điệp sâu sắc về việc tìm kiếm sự cân bằng trong cuộc sống: "đừng quá tình cảm, cũng đừng quá lý trí, nếu muốn tìm hạnh phúc". Hơn thế nữa, qua những trang viết, "Lý trí và Tình cảm" còn là hành trình tìm kiếm sự hòa hợp trong bản thân mỗi nhân vật, về việc chấp nhận sai lầm để trưởng thành.
Đọc "Lý trí và Tình cảm" không chỉ là trải nghiệm văn chương, mà còn là du hành qua dòng thời gian để khám phá bản thân, nơi Jane Austen đã khéo léo dùng ngòi bút của mình để tạo nên một kho tàng văn học đồ sộ, một tác phẩm có sức sống mãnh liệt qua hơn hai thế kỷ.
Tác giả: Jane Austen
Dịch giả: Lan Young
Nhà xuất bản: Hội nhà văn
Nhà phát hành: Nhã Nam
Số trang: 412
Phát hành: 11-2018
Giá bìa: 129.000đ
Mua sách trực tuyến ‘Lý trí và tình cảm’ tại nhà sách online Pibook.vn giảm từ 30% giá bìa
Trong thế giới rộng lớn của văn học cổ điển, có những tác phẩm dường như đã tìm ra bí mật để chạm vào trái tim của độc giả qua mọi thế hệ. "Lý trí và Tình cảm" của Jane Austen chính là một trong số đó – một cuốn sách không chỉ là bó hoa tươi thắm của ngôn từ, mà còn là một cẩm nang sâu sắc về cảm xúc và lý trí con người. Blog sách hay của Nhà sách trực tuyến Pibook.vn gửi tới bạn đọc tổng hợp review cuốn sách này của một số độc giả đã đọc và chia sẻ cảm nhận, mời bạn tham khảo các review sách bên dưới!
Review Lý Trí Và Tình Cảm - Jane Austen
Đây là cuốn đầu tiên mình đọc của Jane Austen, cũng chính là tác phẩm đầu tay của bà. Lấy bối cảnh xã hội Anh quốc thế kỷ thứ 18, trong một gia đình thuộc tầng lớp trung lưu, Jane Austen tập trung vào cuộc đời của hai chị em có tính cách hoàn toàn trái ngược nhau. Trong khi cô chị Elinor lý tính, cẩn trọng trong mọi việc, luôn giữ mình trong khuôn khổ, phép tắc, thì cô em Marianne là một phiên bản trái ngược hoàn toàn, cô cảm nhận thế giới bằng những cảm xúc mãnh liệt nhất và yêu đương nồng nhiệt tới mức bất cẩn. Tuy hai người là hai thái cực đối lập, nhưng tình chị em lại không suy giảm chút nào. Elinor luôn trăn trở về cô em gái với lối sống khác với chuẩn mực, quy cách của xã hội, trong khi đó Marianne lại lo rằng vì quá khuôn phép và nhún nhường nên chị sẽ phải chịu thiệt thòi. Cũng như các cô gái cùng tuổi, hai chị em đều có người mà họ rất yêu thương, nhưng cũng chính vì họ mà cả Elinor lẫn Marianne phải trải qua đau khổ tột cùng. Với sự lý tính bẩm sinh của mình, Elinor cố kìm nén cảm xúc để không ai nhận ra sự đổ vỡ bên trong. Cho dù cô nhận ra mình đã bị lừa dối, nhưng lý trí vẫn hoạt động một cách rất logic đến mức thương cảm cho người tình xưa và nếu cô gái kia có thông minh hơn một chút, có lẽ cô cũng thành tâm chúc mừng. Elinor nhìn thấy tương lai không hạnh phúc của người yêu khi lấy phải một cô gái có địa vị thấp hèn và nông cạn. Cô thấy cả những mâu thuẫn, những chán ghét sẽ phát sinh trong đời sống hôn nhân. Dù đau lòng và thất vọng, nhưng cô chỉ kìm nén và tập trung lo lắng cho sự vấp váp của em gái mình hơn.
Đối lập với Elinor, Marianne chọn cách biểu lộ sự tuyệt vọng cùng cực khi bị phản bội. Cô muốn hỏi cho ra lẽ, muốn bao biện cho hành vi tồi tệ của người cô yêu đến cùng, và đồng thời cũng muốn khăn gói rời khỏi London ngay lập tức. Marianne không cố che giấu bản tính của mình, nhiều lúc cô thẳng thắn đến độ khiếm nhã chê bai người khác làm mình hơi mất thiện cảm, nhưng cũng chính nhờ tính cách này mà cô dám đứng lên bảo vệ chị mình trước sự thờ ơ và đả kích của chị dâu và gia đình cô ta. Tình yêu của Marianne dành cho chị gái và cho các thành viên khác trong gia đình chẳng kém bao nhiêu so với tình thương cô nhận lại. Tình cảm gia đình là một trong những điểm sáng của truyện khi luôn là những tia nắng ấm áp và là nơi bình yên của mỗi người để trở về sau những va vấp, khó khăn. Cho dù tình yêu có đổ vỡ hay tình bạn có là sự lừa dối thì tình cảm gia đình vẫn luôn là chỗ dựa vững chắc, an toàn tuyệt đối.
Vì thuộc tầng lớp trung lưu trong xã hội cũ nên các cô gái không phải làm lụng công việc nặng nhọc, mà nhiệm vụ trước nhất là lấy một tấm chồng giàu có, đủ để trang trải cho một cuộc sống nhàn nhã. Ngoài ra, tác giả miêu tả khá chi tiết về cách sống của các quý cô quý bà trung lưu thời xưa với lối nói chuyện kiểu cách và nét tính cách đa dạng. Ngoài hai nhân vật nữ chính, các nhân vật khác cũng được tác giả xây dựng một cách độc đáo, không bị pha trộn lẫn nhau. Người thì tọc mạch nhưng cũng rất nhiệt tình, người thì phù phiếm, vô duyên, có người lại chỉ thích ă̶̶n̶ ̶c̶̶h̶̶ơ̶̶i̶ ̶n̶̶h̶̶ả̶̶y̶ ̶m̶̶ú̶̶a̶ tiệc tùng khiêu vũ khi có cơ hội. Giọng văn của Jane Austen châm biếm sâu cay và nhiều khi mình phải đọc lại 2-3 lần mới hiểu được ý nghĩa của một câu. Còn nhiều câu khác sâu sắc hơn nữa nhưng mình quá lười để dừng lại hiểu rõ trong khi drama đang đến hồi gay cấn. Mặc dù drama trong truyện khá nhiều, nhưng có lẽ nhiều người đọc sẽ không hợp với cách kể truyện của Jane Austen khi bà bày ra rất rất nhiều đoạn hội thoại và hầu hết các tình tiết đều được kể qua lời của ̶b̶̶à̶ ̶J̶̶e̶̶n̶̶n̶̶i̶̶n̶̶g̶̶s̶ một ai đó.
Mình thì thấy cho dù thuộc hàng kinh điển, nhưng Lý trí và tình cảm lại rất dễ đọc, không bị nhàm chán. Mình cũng rất thích giọng văn châm biếm của Jane Austen cũng như say đắm hình ảnh các quý cô thướt tha trong bộ váy sặc sỡ và lối cư xử lịch thiệp của các quý ông thời xưa.
Lý Trí Và Tình Cảm - Jane Austen
Lý Trí Và Tình Cảm là câu chuyện về hai chị em, hai tính cách trái ngược nhau hoàn toàn. Elinor sống lý trí, cẩn trọng và luôn kiềm chế cảm xúc của mình. Trong khi đó cô em gái xinh đẹp Marianne lại xốc nổi, cảm tính và luôn mơ mộng đến thứ tình cảm lãng mạn phù phiếm.
Cuốn sách tiếp tục là một câu chuyện về các cô gái thuộc tầng lớp trung lưu trong xã hội Anh phong kiến. Họ không phải lo nghĩ đến cơm ăn áo mặc mà chỉ có nhiệm vụ kiếm một tấm chồng cho ra dáng để thỏa mãn mẹ cha. Họ dù tự do nhưng là tự do trong khuôn khổ lề phép gia đình.
Chính sự giáo dục họ được hưởng hướng họ trở thành những kẻ ngây thơ, mơ mơ màng màng trong các mối quan hệ. Dù là Elinor cẩn trọng hay Marianne khinh suất cũng đều vướng vào các mối tình làm họ phải đau khổ.
Trái ngược với nỗi khổ từ việc người đàn ông quá giữ phẩm giá của Elinor thì Marianne hoàn toàn là một nạn nhân bởi trò lừa của một tên sở khanh hạng nhất. Cô gái cảm tính mến mộ vẻ ngoài và thứ học thức mà Willoughby phô bày ra. Thậm chí nghe theo hắn mà tỏ ra ghét bỏ đại tá Brandon một cách phiến diện. Cuối cùng khi chịu nỗi bất hạnh lớn lao vì bị phản bội đến mức suy sụp cô gái mới nhận ra ai mới là người sẽ không bao giờ từ bỏ mình.
Brandon có thể không đẹp, là một quân nhân cứng nhắc và quá già so với Marianne nhưng ở ông có thứ tình cảm sâu nặng như nước mà đám trai trẻ không thể dành cho cô. Cô không thích ông sẽ không xuất hiện trước mặt cô. Cô thích thơ ông sẽ đọc cho cô nghe dù có thể tâm hồn ông không thể hòa quyện với Shakespeare. Nhưng có hề chi. Ông yêu cô và có thể làm tất cả để cô gái của ông hạnh phúc.
Nếu Marianne phải đi một vòng lớn rồi mới tìm ra người thật sự yêu mình thì Elinor ngược lại, cô đã thấy người ấy ngay từ đầu. Có điều cô không thể có được người ấy.
Khi còn trẻ Edward từng nông nổi tự mình đính ước. Và giờ đây dù biết mình thật sự chỉ biết tình yêu là gì nhờ Elinor, thậm chí tư cách của cô hôn thê bí mật không ra gì thì anh cũng không thể từ bỏ. Bởi anh là một người đàn ông. Anh có sai lầm và chấp nhận sống cả đời với sai lầm ấy. Còn Elinor lại quá cao thượng. Cô khắc chế không cho mình thể hiện ra sự níu kéo hay ràng buộc nào với anh. Vì cô tôn trọng anh và cũng yêu mến chính tính chân thật cũng như kiên định ấy của anh.
Chuyện tình của Elinor thậm chí sẽ còn bế tắc hơn cả Marianne bởi cô không thể hiện nỗi đau ra ngoài. Người ta sẽ cho rằng cô dửng dưng trước mọi thứ dù thật ra trong lòng cô đang đau đớn vô cùng.
Thế nên dù là sự cẩn trọng thái quá của Elinor hay sự lãng mạn vô bờ của Marianne đều đáng ngại như nhau. Có lẽ sau những biến cố đã đến họ sẽ trở nên chính chắn hơn, thay đổi để phù hợp hơn với địa vị và hạnh phúc mới của mình.
Một lần nữa Jane Austen lại thể hiện lòng tốt của mình với các nhân vật. Các cô gái của bà rốt cuộc đều sẽ lấy chồng. Sẽ có hạnh phúc viên mãn như cha mẹ họ mong muốn và chính họ mơ ước. Xã hội Anh thế kỷ 18 có thể không cho bà những ý tưởng sáng tạo xa hơn khác biệt hơn nhưng tôi vẫn nghĩ chỉ dừng lại ở đó thôi là quá tuyệt vời. Bi kịch cùng cực đôi khi là thứ cần thiết trong một cuốn sách nhưng riêng sách của Austen thì hạnh phúc mới là điều quan trọng luôn hiện hữu.
Lý Trí Và Tình Cảm - Jane Austen
Đánh giá cá nhân: 4/5
Nếu Kiêu Hãnh Và Định Kiến nổi bật với mối tình lãng mạn của ngài Darcy với cô Elizabeth và không chú trọng vào yếu tố drama, thì ngược lại Lý Trí Và Tình Cảm lại nhấn mạnh hơn vào drama nhưng sự lãng mạn bay bổng thì có lẽ không bằng tác phẩm trước.
Lý Trí Và Tình Cảm với nội dung xoay xung quanh hai chị em Elinor và Marianne nhà Dashwood. Cũng như tên của tác phẩm, hai chị em với hai cá tính trái ngược nhau: một bên là Elinor với sự đề cao việc sống bằng lý trí và tinh thần trách nhiệm; còn một bên là Marianne luôn buông thả theo lối sống tình cảm là trên hết. Tuy nhiên, cả hai chị em lại cùng nhau sống trong một xã hội tiểu tư sản Anh khi mà đồng tiền lên ngôi và những thói quen ngồi lê đôi mách, tiệc tùng thâu đêm và cả những lời đàm tiếu của khắp kẻ nhòm ngó luôn chĩa vào những cô gái trẻ thời đại ấy.
Bi kịch tình yêu của Elinor và Marianne cũng phần nào là do xã hội tư sản trọng nam khinh nữ lúc bấy giờ, khi mà người phụ nữ suy cho cùng chỉ một "nghĩa vụ" duy nhất là lấy được chồng giàu và có học thức. Đó cũng là một xã hội mờ mắt vì tiền mà đã có những bà mẹ ngăn cản con trai của mình tiến tới tình yêu của anh ta, là những lời chế giễu và bàn tán vô duyên và giả tạo vô cùng hướng tới Elinor và Marianne, về những số phận người phụ nữ chỉ biết bám vào số tài sản mà họ được thừa kế, được bố thí chứ không thể tự mình làm chủ tài chính. Xã hội tư sản Anh đã được khái quát rõ ràng và chân thực qua ngòi bút phê phán của Jane Austen. Suy cho cùng, đa phần những con người sống trong xã hội ấy dường như đã bị của cải điều khiển, khiến họ sản sinh ra những thói ích kỷ và những suy nghĩ tằn tiện cùng lối sống hời hợt chỉ biết có thân mình.
Cũng như tớ đã đề cập ở trên, nếu qua tác phẩm Kiêu Hãnh Và Định Kiến Jane Austen đã làm nổi bật lên một câu chuyện tình lãng mạn, thì Lý Trí Và Tình Cảm lại mang một sắc thái trái ngược. Ở tác phẩm này yếu tố tình yêu cũng có, nhưng có lẽ bức phông nền rõ nét nhất lại chính là hoàn cảnh xã hội tiểu tư sản Anh thế kỷ 18 thời ấy, khi mà mọi người quá coi trọng vật chất và quên đi giá trị của chính mình.
Thêm vào đó qua cuốn sách Lý Trí Và Tình Cảm, không chỉ có thân phận người phụ nữ bị ràng buộc vào "bổn phận" lấy được chồng giàu mà những người đàn ông trong tác phẩm này cũng bị dính vào "lời nguyền" của vật chất và của cải. Trong cái xã hội mà luôn lấy bản lề là đồng tiền, một số người đàn ông cũng phải chịu số phận cha mẹ đặt đâu còn ngồi đấy bởi những cuộc hôn nhân sắp đặt hay những lời "ép cưới" sỗ sàng, họ cũng chẳng thể nào tự do tìm hiểu nhau hoặc hẹn hò như bây giờ mà cứ thấy cô nào có của cải hay lợi tức lớn là cưới. Đúng là sau khi đọc xong Kiêu Hãnh Và Định Kiến rồi nhảy qua Lý Trí Và Tình Cảm mới thấy hiện thực phũ phàng như thế nào, khi tình yêu rốt cuộc cũng chịu sự chi phối của vật chất và địa vị danh vọng.
Ngòi bút của Jane Austen ngoài phê phán trần trụi hiện thực xã hội Anh thế kỷ 18 ra còn hướng đến miêu tả những cảm xúc chân thành của hai chị em nhà Dashwood. Họ cũng có những đau khổ, mang trái tim tan vỡ vì những đau đớn trong tình yêu. Thậm chí còn đổ bệnh vì sự phản bội và lời dối trá đến từ người mình yêu thương nhất. Giữa guồng xoay của lý trí và tình cảm thì Elinor với suy nghĩ rõ ràng và thói quen kìm nén cảm xúc lại nổi bật hơn cả bởi cách ứng xử khôn khéo. Có lẽ suy cho cùng thì tình yêu bên cạnh cảm xúc mãnh liệt cũng phải song hành với lý trí sáng suốt thì mới có thể nên chuyện. Elinor cũng chính là nhân vật tớ thích nhất trong truyện bởi sự điềm đạm, thấu hiểu, suy xét kỹ càng và biết nghĩ cho người khác.
Lý Trí Và Tình Cảm bên cạnh đó đương nhiên là có tuyến nhân vật "phản diện". Đó là những con người xàm xí, hám danh hám lợi và sẵn sàng hy sinh hết mọi thứ xung quanh vì quyền lự đồng tiền. Những nhân vật này cũng đã góp phần làm nên cú twist ở cuối truyện, và đương nhiên họ cũng chính là sự hiện thân của một bộ phận lạc lối vì của cải thời bấy giờ.
Nhìn chung nếu bạn nào muốn đọc một tiểu thuyết drama kinh điển với tách trà kế bên thì hãy ngó thử Lý Trí Và Tình Cảm xem sao. Bản dịch của Nhã Nam bìa đẹp và dịch cũng ổn nữa nên không có gì để chê.
Xem thêm bài viết:
Tổng hợp: Minh Ngọc
30%
30%
Cháy hàng 
25%
