“Tam thể” là bộ trilogy tiểu thuyết được đánh giá là tác phẩm khoa học viễn tưởng xuất sắc nhất đương đại Trung Quốc. “Tam thể” đã giúp tác giả Lưu Từ Hân trở thành người châu Á đầu tiên đoạt giải thưởng danh giá nhất thế giới dành cho tác phẩm khoa học viễn tưởng: Giải thưởng Hugo lần thứ 23. Với cố truyện hoàng trang, ý nghĩa sâu xa, đồ sộ về mặt bối cảnh và hình ảnh tưởng tượng, hùng tráng, kịch tính, triết lý, nên thơ, với những tri thức khoa học thú vị, Tam Thể là tác phẩm đã nâng dòng sách khoa học viễn tưởng của Trung Quốc lên tầm thế giới.
Đúng như cái tên “trilogy” của mình, series "Địa cầu vãng sự" bao gồm ba cuốn là:
1) Tam Thể (The Three-Body Problem)
2) Khu Rừng Đen Tối (The Dark Forest)
3) Tử Thần Sống Mãi (Death’s End)
Uông Diểu, vị giáo sư về vật liệu nano ngày nào cũng đăng nhập vào “Tam Thể”. Tại trò chơi online đó, anh đắm chìm trong một thế giới khác, nơi một nền văn minh có thể chỉ kéo dài vài ngày, bầu trời có thể xuất hiện ba mặt trời cùng lúc và con người còn phải biến thành xác khô để sinh tồn.
Nhưng anh không thể ngờ, thế giới khắc nghiệt trong Tam Thể là có thực, chỉ cách trái đất chừng bốn năm ánh sáng, và trò chơi ảo kia lại là một cánh cửa để những sinh vật của thế giới ấy bước đến xâm chiếm địa cầu này. Kinh hoàng, Uông Diểu tìm mọi cách ngăn chặn điều đó. Nhưng anh, cũng như cả địa cầu, không biết rằng, cánh cửa nọ đã được mở toang, từ mấy chục năm về trước…
Và đó là mở đầu cho bộ truyện Tam Thể đầy kịch tính và một thế giới kỳ vĩ được vẽ lên từ bộ óc con người.
"Tam thể" được đánh giá là một trong những kết tác dòng sci-fi của Trung Quốc, Các độc giả yêu thích thể loại khoa học viễn tưởng chắc chắn sẽ không thể bỏ qua bộ 3 cuốn tiểu thuyết này, Nhà sách Online Pibook.vn gửi tới bản đọc bài tổng hợp những review tiểu thuyết Tam thể được yêu thích và đánh giá cao nhất!
Xem thêm bài viết: Review sách Diệt chủng
Overview/ Tổng quan:
"Địa cầu vãng sự" là một series Hard Sci-fi của Lưu Từ Hân từng đoạt được giải thưởng Hugo năm 2015, bao gồm "Tam thể", "Khu rừng đen tối" và "Tử thần sống mãi". Thế nhưng độc giả lại có vẻ quen thuộc với cái tên "Tam thể" hơn nên tôi sẽ dùng tên này để gọi bộ truyện. Toàn bộ trilogy được xây dựng trên nền tảng nghịch lý Fermi - với kích thước và tuổi thực của vũ trụ thì phải có rất nhiều nền văn minh ngoài trái đất, thế nhưng tại sao không thể tìm thấy bất cứ bằng chứng nào về sự tồn tại của các nền văn minh đó? Lưu Từ Hân đã dùng trí tưởng tượng phong phú và lượng kiến thức khổng lồ để tạo nên một biên niên sử về niềm đam mê và nỗi sợ hãi của loài người đối với vũ trụ. Tác phẩm này khiến độc giả phải suy ngẫm về khả năng vô tận của vũ trụ.
Storyline/ Cốt truyện:
Bằng một lối kể chuyện tài tình và lôi cuốn, tác giả dẫn dắt người đọc vào một câu chuyện hấp dẫn kéo dài hàng thiên niên kỷ. "Tam Thể" mở đầu bằng một sự kiện kì lạ: các nhà khoa học nổi tiếng trên thế giới lần lượt tự sát, khiến chính quyền thế giới phải lập một tổ chuyên án vào cuộc điều tra. Giáo sư Uông Diễu bị vướng vào cuộc điều tra này, và từ từ khám phá ra một âm mưu khủng khiếp đã được sắp đặt từ hàng chục năm trước. Đáng sợ hơn khi âm mưu này có liên quan đến một nền văn minh ngoài Trái Đất là hành tinh Tam Thể với sức mạnh khoa học kỹ thuật vượt xa nhân loại. Sân khấu đã được thiết lập cho một trận chiến vũ trụ bao gồm hai phần tiếp theo của trilogy.
Trong khi câu chuyện của cuốn sách đầu tiên tập trung vào lịch sử loài người và bối cảnh chính trị, "Khu rừng đen tối" đi sâu vào các khía cạnh chiến lược và tâm lý trong cuộc xâm lược sắp xảy ra của người Tam Thể. Trong tình thế mọi hoạt động của con người đều nằm dưới sự giám sát của Hạt trí tuệ, mọi âm mưu tính toán bị phơi bày hoàn toàn trước mắt người Tam Thể. Nhân loại đã quyết định sử dụng mưu kế cuối cùng: dương mưu (phải, là dương mưu, không có nhầm lẫn gì đâu). Với kế hoạch “Người diện bích”, tác giả đã lột tả được những cách tiếp cận khác nhau của nhân loại trước mối đe dọa hủy diệt của vũ trụ. La Tập, một trong bốn “Người diện bích”, vô tình phát hiện ra quy luật kinh khủng "Khu rừng đen tối", và trở thành mục tiêu phải bị loại trừ bằng mọi giá đối với người Tam Thể. Đây có thể nói là phần hay nhất trong trilogy với cốt truyện xoay chuyển liên tục, độc giả sẽ bị dẫn dắt từ bất ngờ này đến bất ngờ khác, plot twist chồng plot twist, đủ sức chinh phục cả những fan trinh thám khó tính.
Nếu hai phần đầu cho bạn cảm giác cua gắt như đua xe F1, thì phần cuối cùng, "Tử thần sống mãi", đưa độc giả lên thẳng tàu vũ trụ với tiết tấu cực nhanh cùng hàng loạt đoạn time skip. Mang đậm tính sử thi và sâu sắc, đau thương và mất mát, người đọc sẽ dõi theo bước chân Trình Tâm khi cô cùng nhân loại vùng vẫy trong tuyệt vọng để tìm ra giải pháp cứu lấy tương lai của nền văn minh Trái Đất trong vũ trụ bao la tràn ngập hiểm hoạ.
World building/ Thế giới:
Nói không ngoa khi kết luận trilogy "Tam Thể" là một kiệt tác trong thể loại Sci-fi. Từ tầm vóc của thế giới, mức độ chi tiết cho đến tính triết lý cài cắm, ít có bộ truyện nào có thể so sánh được. Ở trên có nói series này là Hard Sci-fi, nhưng thật sự gọi thế là quá coi thường nó. Vì toàn bộ Trilogy này chứa đựng một lượng thông tin khoa học khổng lồ, và cực kỳ chính xác. Nếu chỉ xét riêng trên phương diện kiến thức khoa học thì những bộ như The Martian, Interstellar, Tenet chỉ như trò trẻ con. Từ vật lý lượng tử, động lực học, thiên văn học, vũ trụ học cho đến xã hội học đều được lão Lưu lồng ghép vào câu chuyện một cách tài tình. Thế nhưng đây cũng là một điểm yếu của "tam bộ khúc" này. Việc đưa quá nhiều thông tin vào bộ truyện nhưng lại giảng giải khá chi tiết dễ khiến cho người đọc bị "ngộp". Chưa kể là với những người "nghiện" kiểm chứng thông tin như tôi thì đúng là ác mộng. Cứ đọc vài chục trang lại phải vác điện thoại ra google một lần khiến cho trải nghiệm đọc có hơi gián đoạn.
Bù lại cho khuyết điểm trên thì cách khai mở câu chuyện và dẫn dắt vấn đề của lão Lưu không chê vào đâu được. Một cốt truyện đầy những bí ẩn, cứ mỗi manh mối được đưa ra lại dẫn đến một bí ẩn lớn hơn. Các yếu tố Sci-fi được tận dụng một cách điêu luyện, bẻ gãy mọi thể loại logic mà độc giả có thể sử dụng hòng đoán định diễn biến sắp tới.
Không chỉ thế, trilogy này vật lộn với vô số chủ đề không chỉ liên quan đến sự tồn tại của con người mà còn khơi gợi sự suy ngẫm về những câu hỏi triết học và đạo đức rộng lớn hơn. Lưu Từ Hân mô tả chân thực về sự phức tạp chính trị của nhân loại, chỉ ra rằng ngay cả khi đối mặt với mối đe dọa cấp độ diệt thế, một "mặt trận thống nhất" của con người vẫn là thứ quá xa xỉ. Hơn nữa, khái niệm đáng sợ "Khu rừng đen tối" gợi lên viễn cảnh đáng ngại rằng vũ trụ có thể không nhân từ hoặc chào đón những khát vọng khai phá vũ trụ của nhân loại như đã từng giả định. Tương lai của nền văn minh nhân loại, như được trình bày trong câu chuyện, phản ánh cả những hiểm họa từ tham vọng của chính chúng ta lẫn những hạn chế mà chúng ta áp đặt cho chính mình.
Một điểm nổi bật khác của "tam bộ khúc" này là cách Lưu Từ Hân xây dựng thế giới con người. Dòng thời gian của bộ truyện kéo dài hàng thiên niên kỷ, xã hội loài người cũng trải qua hàng loạt giai đoạn biến động. Và cứ mỗi lần time skip đến những giai đoạn ấy, lão Lưu lại tạo ra một hình thái xã hội chi tiết. Từ mô hình chính trị đến loại hình kinh tế, thậm chí đến cả tâm sinh lý con người trong thời đại đó. Mỗi thời đại lại được xây dựng ẩn dụ theo một góc nhìn triết học riêng biệt. Thật sự bái phục trí tưởng tượng vô biên của tác giả.
Character development/ Nhân vật:
Đây là phần khá nhiều người đã chê ở trilogy này. Các nhân vật chính của Lưu Từ Hân được xây dựng khá khô và cứng, không có phát triển về mặt tính cách. Nhưng theo góc nhìn riêng của tôi, trong văn học thì khái niệm "nhân vật chính" chỉ mang tính ước lệ. Và trong bộ truyện này nhân vật chính là toàn thể nhân loại. Có thể thấy rõ quá trình phát triển tính cách của toàn nhân loại trong suốt mạch truyện. Các nhân vật trong truyện chỉ đại biểu cho một số hệ tư duy của nhân loại và hành động đến mức cực đoan theo tính cách được thiết lập sẵn. Uông Diễu mang trong mình sự tò mò đến ngây thơ, khao khát khám phá và kết giao với vũ trụ bao la rộng lớn. La Tập là sự điên rồ, logic đến tàn nhẫn của Kỷ nguyên khủng hoảng. Còn Trình Tâm đại diện cho sự lãng mạn, ảo tưởng đến mức ngạo mạn của Kỷ nguyên phát sóng. Các nhân vật phụ khác đều được xây dựng khá ấn tượng và có chiều sâu về tính cách. À mà nếu ai mong chờ có vài phân đoạn lãng mạn ngôn tình như đại đa số tiểu thuyết Trung hiện đại thì quên đi nhé, đừng mong chờ kẻo tức chết đấy.
Conclusion/ Lời kết:
Dù cho còn vài điểm khó tiếp cận độc giả, nhưng không thể phủ nhận trilogy "Tam Thể" xứng đáng nằm trong hàng văn học kinh điển. Kiệt tác này củng cố vị trí của Lưu Từ Hân như một nhân vật đáng gờm trong mảng Sci-fi đương đại, mang đến cho người đọc một chuyến du hành khó quên.
Đây là một bộ truyện khá khó, điều dễ nhận dạng đầu tiên là rất nhiều kiến thức khoa học cứng về thiên văn, vật lý và còn “tô điểm” thêm kiến thức lịch sử Trung Quốc thập niên 1960s.
Nhưng bù lại, lối kể chuyện, tả cảnh (ở trong game Tam Thể, ở khu công nghiệp máy móc, ở chùa, ở cầu lúc các nhân vật thực hiện mô hình chiến dịch,...), tả người (cô gái con bà Diệp, hình dáng Diệp Văn Khiết thời trẻ,..) ấn tượng và (theo quan điểm của mình) tả kích thích trí tưởng tượng đc đấy.
- Điểm cộng:
Điểm cộng đáng nói của truyện là cách tác giả dùng kiến thức có được để cho nhân vật sáng tạo mô hình mô phỏng thế giới qua một quả cầu, hay cách các nhân vật tạo mô hình tác chiến với phe chống Trái Đất ở những chương cuối, khá chi tiết, thu hút, và không kém phần đáng sợ (chú ý đoạn và các từ ngữ mô tả người bị cắt )
+ Truyện có nét đặc trưng của văn hóa Trung Quốc, trong đó có chi tiết lấy hình ảnh đàn tranh làm mô hình chiến đấu; đặc biệt, tác giả rất khéo khi xen kẽ các chi tiết, văn hóa đặc trưng của phương Đông với Phương Tây, như việc mường tượng cuộc gặp gỡ giữa Isaac Newton và Tần Thủy Hoàng và mô tả sự mâu thuẫn giữa họ: một bên chuộng sức mạnh quân sự và tập thể, một bên ưu tiên những thứ đơn giản và căn bản nhất. Cũng khá vui khi để cho các nhà khoa học thời Phục Hưng có dịp ghé Trung Quốc, làm “pháp sư”, mưa gió tại đó thay vì các pháp sư bí ẩn, danh tính, chuyên môn không rõ ràng tại phương Đông bấy giờ.
+ Ngoài sức mạnh của tập thể loài người, ý nghĩa của câu chuyện còn tồn tại thông qua sức mạnh của những sinh vật tầm thường, nhỏ bé; như sự nhanh trí, bá đạo của anh chàng kỹ sư bình thường, hoặc, sự tàn phá của các sinh vật cấp thấp và mức ảnh hưởng của nó lên thế giới.
- Điểm trừ:
+ Văn phong: không hẳn là nhạt và khó; nhưng đọc kĩ lại một số đoạn (đặc biệt là những đoạn nói về cấu trúc vật chất, bài toán 3 vật thể,... ) thì thấy có nhiều câu hành văn phức tạp, nếu viết đơn giản lại 1 chút sẽ vui hơn.
+ Nhiều nhân vật phụ được mô tả tên, tính cách, nhiệm vụ,... nhưng xuất hiện chưa lâu thì đã… chết rồi. Những nhân vật này chưa đc phân tích sâu, nhưng nếu chỉ làm nền thì (theo mình) chắc bỏ bớt đi cho bớt rối
+ Đọc giới thiệu thấy truyện Uông Diểu là nhân vật chính, nhưng ~50% nói về nhân vật Diệp Văn Khiết, và mối quan hệ giữa 2 nhân vật này cũng chỉ đc nhắc đến chút ít (chắc là tác giả để dành cho 2 cuốn sau : ))))
Nhìn chung thì Tam thể là một tập truyện nên đọc và nên đọc nhiều lần, nhưng đọc vui thôi chưa đủ; hồi mới đọc, mình chỉ đọc <=10 trang/ngày và đọc 1 mạch những chương có tả cảnh nhiều và đánh nhau. Để cảm thấy dễ chịu hơn khi đọc Tam thể, với mình, nên chuẩn bị một tinh thần thích science trước thay vì fiction.
TAM THỂ 2 KHU RỪNG ĐEN TỐI - Cùng những rung động của một trái tim thời bình
Trùng hợp là đúng dịp group Nhã Nam tròn 100.000 thành viên, thì mình cũng vừa hoàn thành xong tập 2 của bộ Tam Thể. Đây cũng là cuốn sách khiến mình có nhiều cung bậc cảm xúc và biến chuyển giữa các cung bậc ấy một cách liên tục nhất dạo gần đây. Thực lòng khi đọc Tam Thể, đặc biệt là tập 2, với sự đồ sộ trong kiến thức khoa học lồng ghép giữa từng trang sách, mình cảm thấy khá bất ngờ vì cảm xúc lại có thể mạnh mẽ tới vậy.
Mình vẫn nhớ như in khung cảnh mình vừa cười nắc nẻ với nhân vật Sử Cường ở trang trước, thì sang trang sau lại rơi nước mắt ngay được. Cho dù bản thân đang sống trong thời bình, biết rõ ngày mai chỉ cần mở mắt ra lại là một ngày mới, điều đáng lo nhất chắc là chỉ có giữ sức khỏe bảo vệ mình khỏi Covid, cái gọi là “tận thế” dường như xa ngoài tầm với. Ấy thế nhưng kì lạ là mình vẫn thật đồng cảm với những con người sống từng ngày nhìn về viễn cảnh một ngày mai Trái Đất sẽ không còn loài người.
Phải chăng mình xúc động vì dường như thấy chính bản thân mình của cuộc sống hàng ngày, cũng đang hiện diện ra trong từng nhân vật của Tam Thể, mà chẳng cần đợi tận thế?
Có thể là một phần tâm hồn mình giống như La Tập, chỉ luôn mong bản thân được an bình hạnh phúc bên người thân, mặc kệ ngày mai, mặc kệ hậu thế. Thay đổi thế giới gì đó rõ ràng không phải chuyện mình quan tâm.
Lại có thể là một phần khác cũng trong tâm hồn này luôn bất an, sống từng ngày mà mang trong mình “chủ nghĩa thất bại” đầy mạnh mẽ, tồn tại mà tin rằng “cuộc chiến” mình đang ngày ngày cống hiến sẽ chẳng đi về đâu. Và rồi lại dằn vặt chính mình, chẳng lẽ đời mình thật bế tắc đến thế?
Loài người khi đứng trước tận diệt, sẽ trở thành giống loài như thế nào? Cho dù mình không có câu trả lời, nhưng góc nhìn trong Tam Thể khiến mình xúc động khôn xiết. Mình đã rơi nước mắt khi nhìn thấy cảnh loài người phải từ bỏ phần “người” để duy trì cả giống loài như thế nào. Cách họ dằn vặt, an ủi, động viên lẫn nhau, rồi bàng hoàng và chấp nhận, đớn đau cùng cam chịu, sao mà lay động đến thế.
Mình cũng đã nín thở rưng rưng khi hàng ngàn tàu vũ trụ, hàng triệu người lính của một thì tương lai tận thế giả tưởng bị “giọt nước” xinh đẹp tiêu diệt chỉ trong vài chục giây ngắn ngủi. Ôi đứng trước vũ trụ, trước thiên nhiên, trước những gì xinh đẹp nhất, phải chăng con người vẫn luôn nhỏ bé đến thế, chỉ như con kiến mò mẫm trên tấm bia mộ đen kịt?
Lần đầu tiên chỉ với một cuốn sách khoa học viễn tưởng mà mình cảm nhận được một thứ gì đó to lớn nhường này, tới tầm xã hội của các nền văn minh vũ trụ. Cảm giác về sự sống chưa bao giờ ấn tượng với mình đến thế. Cho dẫu tưởng chừng phải thất bại, cho dẫu phải dấn thân vào khu rừng tăm tối không biết lối ra, chúng ta, vẫn sẽ sống, và hơn thế nữa sẽ tìm mọi cách để trân trọng sự sống này.
Bao la nhường ấy, nhưng đồng thời câu chuyện lại cũng chỉ nhỏ bé đến từng cá nhân mà thôi. Mỗi con người nhỏ nhoi tưởng chừng như không thể xoay chuyển vận mệnh, cuối cùng mỗi người đều là một nhân tố quyết định trong vũ trụ này.
Đọc xong Khu rừng đen tối, đọng lại trong mình là cảm giác như vậy đấy, lẻ loi nhỏ bé giữa mênh mang mịt mùng, nhưng dường như vẫn có chút ánh sáng để bám víu vào, như cách tác giả Lưu Từ Hân đã viết, ấy là “tình yêu”.
Tổng hợp : Thanh Nhã
Cảm ơn bạn đã xem bài viết "Review bộ tiểu thuyết Tam thể - Lưu Từ Hân"
30%
Cháy hàng 
30%
Cháy hàng 
30%
