"Trái Tim Mù Lòa" của Julia Franck không chỉ là một tác phẩm văn học mà còn là một chuyến du hành xuyên qua những thăng trầm của lịch sử Đức từ Thế chiến I đến Thế chiến II. Cuốn sách này phác họa chân thực và sâu sắc về Helene, người phụ nữ có tuổi thơ mộng mơ giữa bối cảnh lịch sử phức tạp và đầy biến động. Mất mát, yêu thương, đau khổ và sự kiên cường được khắc họa qua từng trang sách, nơi Helene yêu say đắm một triết gia Do Thái nhưng rồi lại phải gắn bó với một cuộc hôn nhân không tình yêu cùng người chồng mù quáng với chủ nghĩa quốc xã.
Dưới ngòi bút của Franck, hình ảnh người phụ nữ trong thời đại khắc nghiệt được nêu bật một cách mạnh mẽ, từ sự đàn áp có hệ thống đến sự mạnh mẽ, bất khuất của nhân vật chính. Với cảm xúc thăng trầm và những quyết định khó khăn, cuốn sách đặt ra câu hỏi về bản chất và giới hạn của tình yêu mẹ con giữa một thế giới đầy rẫy sự phản bội và tổn thương.
Julia Franck, thông qua "Trái Tim Mù Lòa", đã xây dựng một câu chuyện đầy mê hoặc, vượt lên trên thử thách của số phận và thời đại. Được vinh danh bằng Giải Sách Đức 2007 và chinh phục hàng triệu độc giả trên toàn cầu, cuốn sách này không chỉ là một kiệt tác văn học mà còn là một phản ánh sâu sắc về người phụ nữ trong cơn bão của lịch sử, về bản năng làm mẹ, và về sức mạnh không lùi bước trước những thử thách khắc nghiệt nhất của cuộc đời.
Tác giả: Julia Franck
Dịch giả: Lê Quang
Nhà xuất bản: Phụ nữ Việt Nam
Số trang: 392
Phát hành: 2021
Giá bìa: 186.000đ
Mua tiểu thuyết online giá rẻ tại Nhà sách trực tuyến Pibook.vn tiết kiệm từ 30% giá bìa
Trong nếp gấp của thời gian, "Trái Tim Mù Lòa" là tiếng vọng của những trái tim vỡ nát giữa dòng chảy đầy rối ren của lịch sử Đức. Julia Franck đã nắn nót từng trang viết thành bức tranh đa sắc, nơi tình yêu và sự phản bội cùng nhảy múa trong ánh lửa của hai cuộc đại chiến thế kỷ 20. Blog sách hay của Nhà sách trực tuyến Pibook.vn gửi tới bản đọc tổng hợp một vài chia rẻ review về tác phẩm này của độc giả, mời bạn tham khỏa bên dưới!
Đây là một trong những thể loại mình thích: kể chuyện đời (thường là buồn), dõi theo nhân vật từ bé, thuở thiếu thời cho đến sau này, trải thăng trầm cùng họ song song với những biến đổi của thời cuộc. Trái tim mù lòa là câu chuyện buồn, với những nhân vật mà ai cũng có một vấn đề, một bi kịch. Một người mẹ có vấn đề tâm thần, lạnh lùng tàn nhẫn với các con, một người cha yêu thương nhưng ra trận và trở về mang đầy thương tích, dù chưa thực chiến ngày nào, và nữ chính Helene, chỉ trong 30 năm cuộc đời mà trải qua trăm đắng ngàn cay
Ngay từ phần phi lộ mở đầu sách, tác giả đã đưa ra cảnh huống đau đớn, và dành toàn bộ tác phẩm để cho ta biết điều gì đã dẫn đến quyết định đau lòng mà Helene dành cho con trai. Đời cô sẽ lý giải cho quyết định của cô. Hành động đó có lẽ là không thể bào chữa, nhưng người đọc, sau 400 trang sách đầy xót thương cho thân phận Helene, sẽ hiểu vì sao cô làm thế.Thông minh nhưng không được cho đi học đàng hoàng, chỉ là cái bóng sau lưng người chị, ở tuổi trưởng thành Helene lại mất đi lẽ sống và mọi ước mơ kế hoạch cho tương lai vỡ nát. Mộng ước không thành, hôn nhân thất bại, đời sống đọa đày, lại thêm thân phân của một người có nửa dòng máu Do Thái trong giai đoạn đầu của chủ nghĩa quốc xã. Helene sẽ sống ra sao với đứa con trai sinh ra sau tất cả những chuyện ấy?
Bạn nào đọc review mình nhiều sẽ để ý mình rất hay nói về tựa
gốc và cách dịch tựa. Ở quyển này, cũng có nhiều điều để nói. Tựa tiếng Đức Die
Mittagsfrau, có nghĩa là midday lady, trong khi tựa Anh, Mỹ và Việt giống nhau,
lần lượt là The Blindness of the Heart, The Blind Side of the Heart và Trái tim
mù lòa. Chi tiết midday lady có xuất hiện trong sách, và được dịch là “yêu tinh
giờ Ngọ”, và cả cái ý trái tim mù lòa cũng thế. Vậy yêu tinh giờ Ngọ là gì mà lại
được chọn làm tựa gốc?
Mình tìm thấy 1 bài phỏng vấn tác giả trên báo Die Zeit của Đức, và Julia Frank
đã trả lời câu hỏi “Tựa sách Yêu tinh giờ ngọ ám chỉ điều gì”, đại ý như sau:
“Người phụ nữ ban trưa” (dịch nghĩa đen) là một huyền thoại của người Lusatian,
cứ giữa ngọ là mặc đồ trắng, vác lưỡi liềm tìm đến người đang còn làm việc giữa
trưa và ám họ; cách duy nhất để phá bỏ lời nguyền là kể cho bà ta nghe một tiếng
đồng hồ về cách gia công sợi lanh. Tác giả cho biết thích truyền thuyết này vì
yếu tố phải kể chuyện suốt một giờ về một thao tác kỹ thuật “là một bằng chứng
kép cho sức sống và sự sống động của ngôn ngữ”. Điều này rất quan trọng, vì
Helene trong sách sẽ dần mất đi thói quen và nhu cầu trò chuyện, ngày càng rút
lui vào im lặng, dù điều đó khiến cô càng xa cách với con mình. Hành trình trở
nên câm lặng cũng là hành trình Helene từ 1 cô gái trẻ đầy hoài bão trở thành 1
người mẹ với “trái tim mù lòa”. Đấy cũng là chi tiết 1 số bản dịch chọn làm tựa.
hú thật ban đầu mình hơi lúng túng khi chuyển từ phi lộ sang chương 1, cũng phải đi tìm hiểu 1 chút thì mới nắm bắt được. Cũng là do thói quen không bao giờ đọc bìa 4 trước khi đọc sách. Bạn nào đọc bìa 4 trước sẽ dễ nắm bắt hơn. Phần truyện chính thì kể theo dòng thời gian, dễ theo dõi, nhiều tình tiết, tuy mình thấy có nhiều chỗ hơn dài dòng. Truyện cũng giúp hiểu thêm về xã hội Đức trước, trong và sau 2 cuộc đại chiến thế giới. Mình recommend quyển này cho bạn nào thích đọc tác phẩm kiểu cả cuộc đời của nhân vật.
Đánh giá cá nhân: 4.5/5
Tình chị em cũng như số phận người phụ nữ trong chiến tranh ở mảng văn học hiện thực đương đại từ trước tới nay dường như luôn là một “địa hạt” hết sức phức tạp song đầy quyến rũ, luôn được các nhà văn bày tỏ mối quan tâm đặc biệt, nhất là đối với các nhà văn nữ, có cái nhìn đầy nhạy cảm với cuộc sống với ngòi bút đậm đà thiên tính nữ. Nếu Tessa de Loo trong Còn chị còn em lựa chọn cách khắc họa những rạn nứt trong các mối quan hệ chị em để phóng chiếu khả năng chia tách kinh hoàng của chiến tranh, Kristin Hannah trong Sơn ca vẫn hót, vẫn tiếp tục khai thác đề tài chia ly, lại đặt cuộc đời mỗi cá nhân ở những cuộc chiến riêng biệt, nơi mà ai cũng phải gắng gượng chiến đấu để sống sót. Cùng nhìn về người phụ nữ, cùng nhìn thấy những bi kịch phân ly đau đớn mà chiến tranh có thể gây ra, song khác với Tessa de Loo hay Kristin Hannah - hai nữ tác giả luôn đong đầy niềm tin về sự đoàn tụ và hàn gắn, trong Trái tim mù lòa, Julia Franck, bằng cái nhìn hiện thực đến lạnh lùng, đã lột trần được bản chất kinh hoàng của những tội ác chiến tranh: một thứ độc dược không có thuốc giải, có khả năng đẩy con người tới cảnh tha nhân và cướp đi ánh sáng trong trái tim con người.
Trái tim mù lòa lấy bối cảnh nước Đức những năm ba-mươi của thế kỷ trước - một xã hội đứng giữa những ngổn ngang, vỡ nát của cuộc chiến tranh vừa mới qua đi và những căng thẳng leo thang tới từ một cuộc chiến mới sắp sửa ập đến. Bầu không khí nhuốm đầy tang tóc và khủng hoảng bao phủ lên toàn bộ dân tộc, dễ dàng tạo khả năng đẩy con người vào những trạng huống kỳ dị, khó có thể kiến giải theo tư duy logic thông thường. Nó không chỉ làm biến đổi nhân dạng của một con người mà còn có khả năng làm xói mòn những giá trị đạo đức căn cốt, gây băng hoại những thiết chế xã hội đã được thiết lập và gìn giữ trong một khoảng thời gian dài lâu.
Thiên tiểu thuyết bắt đầu bằng một sự kiện hết đổi bất thường: một người mẹ bỏ rơi chính đứa con đẻ của mình tại nhà ga đông đúc, rồi lạnh lùng rời đi và không bao giờ trở lại trong hơn mười mấy năm ròng. Tuy nhiên, diễn tiến câu chuyện không khai thác những diễn biến tiếp nối sự kiện đó, mà đi vào lý giải những nguyên nhân chồng chất đẩy chị đi tới một quyết định đầy nghịch lý như vậy. Và có chăng, lý do lớn nhất, vẫn xuất phát từ những di chứng khủng khiếp mà chiến tranh để lại cho cuộc sống con người.
Như một cái bùng binh chắn giữa những đường giao số phận, cuộc đời của ba người phụ nữ nhà Wursich - nhóm nhân vật trung tâm của thiên tiểu thuyết, ngay từ những quãng đầu của tuổi trưởng thành, đều đã bị chiến tranh bóp nghẹt. Bất chấp những xa cách về mặt thế hệ, bất chấp những nỗi bất hạnh riêng mà từng người đều phải đối diện, suy cho cùng, tác nhân tạo sinh và bồi đắp tất cả những bi kịch mà mỗi người phải đều đeo mang, đều từ chiến tranh mà ra cả.
Selma Wursich từng có một người chồng hết mực yêu thương mình, nhưng ông đã nhân danh tổ quốc, rời bỏ gia đình để lăn xả vào cái máy xay thịt tàn bạo mang tên chiến tranh, rồi trở về nhà cùng với một bên chân bị cắt bỏ và một nỗi thất vọng, ê chề, trống rỗng không bao giờ có thể khuất lấp. Sự ra đi của chồng, bện xoắn cùng với cái chết của bốn đứa con trai vừa mới chào đời, đã hoàn toàn quật ngã Selma và đồng thời cũng khiến bà rơi vào hố sâu tuyệt vọng. Selma mê mải lang thang trong những cơn hoang tưởng, bà ngỡ ngàng kiếm tìm sự sống trong những thứ đồ vật vô tri, nhưng lại dửng dưng ngắm nhìn những thành viên còn lại trong gia đình bà bằng một đôi mắt chết. Nỗi đau của bà dần trở thành một vết mưng mủ có khả năng lây nhiễm, nó rút cạn tình thương và hy vọng; nó trở thành một vật mẫu dù những đứa con gái của bà không một ai muốn trở thành, nhưng đã sớm in hằn vào trong ký ức và chẳng bao giờ có thể bong tróc.
Trong một môi trường gia đình mà hình mẫu người đàn ông (người bố) bị khuyết thiếu còn người mẹ thì luôn ở trong trạng thái bất định, dễ dàng phát sinh những bạo lực tinh thần, việc hình thành nên những di chứng tâm lý trong con người của những đứa con là điều tất yếu hoàn toàn có thể lý giải.
Đối với Martha - người chị, những đổ vỡ niềm tin về một mối quan hệ cam kết đã đẩy cô vào con đường phóng túng cùng tình dục và thuốc gây nghiện. Những ảo tưởng tình dục méo mó trong cô là hệ quả của việc thiếu vắng sự giáo dục gia đình, cộng hưởng cùng với những mối quan hệ xã hội thiếu lành mạnh, trái tim Martha dần trở nên quá đầy và khó có thể còn chỗ chứa để đựng thêm bất cứ điều gì vào trong được nữa.
Đối với Helene - người em, đứa con út trong gia đình, những khủng hoảng tâm lý thậm chí còn có tác động nặng nề hơn nhiều lần. Bởi, giống như bãi bồi bên sông được thành tạo từ phù sa, những tổn thương và sang chấn cũng có khả năng dồn chất và dần khiến con người mất đi khả năng chống cự. Vừa phải chịu đựng nỗi đau bất cha, vừa phải trải qua những bạo hành tinh thần từ mẹ và thậm chí những lạm dụng tình dục từ chính chị ruột mình, tưởng chừng như sau tất cả, Helene sẽ tìm thấy bến đỗ hạnh phúc bên chàng triết gia Carl Wertheimer - người chân thành hiến dâng trái tim mình cho cô, ngờ đầu, cuộc đời tiếp tục nhẫn tâm tước anh khỏi vòng tay cô rồi đẩy cô vào vùng bóng tối mà trước đây mẹ cô đã bất hạnh sa chân vào. Từ chỗ luôn được thương yêu và tràn đầy tình yêu, Helene dần bị vùi lấp trong cái mồ chôn hôn nhân với một kẻ vũ phu mang tư tưởng cực hữu. Trong mối quan hệ với những khoảng vênh rỗng toác về địa vị và quyền lực, Helene nghiễm nhiên bị cướp đi tiếng nói, quyền tự quyết và thậm chí là cả danh tính - đơn giản bởi chồng cô là một gã ủng hộ phát xít và trong cô là người phụ nữ có dòng máu Do Thái hiện vẫn đang chảy trong huyết quản.
Có thể thấy, những người phụ nữ trong Trái tim mù lòa, mà điển hình là trường hợp của Helene Wursich, chính là minh chứng trần trụi nhất cho những tác động xô nén của thời cuộc tới số phận của một con người. Bởi vậy, khi đối sánh những trang đầu tiên, nơi khởi nguồn của cái sự kiện kỳ dị đã được nhắc tới với cái kết xót xa ở những trang cuối cùng, ta sẽ phần nào hiểu được mối tương quan giữa hai sự kiện, cũng như tìm kiếm một cách giải thích phù hợp, dù đau đớn, cho tất cả những gì đã xảy ra.
Theo mình, Trái tim mù lòa không phải là một cuốn sách dễ đọc. Những trang viết của thiên tiểu thuyết luôn bị bủa đầy trong bi kịch chiến tranh, bi kịch cuộc đời và bi kịch con người, được tạo tác bằng thứ ngôn ngữ khô lạnh tưởng như tàn nhẫn. Tuy nhiên, khi soi xét một cách kỹ càng câu chuyện được kể, độc giả vẫn có thể dễ dàng nhìn thấy được cái nhìn đầy nhân văn của Julia Franck, đặc biệt trong quá trình bà bóc tách số phận của những người phụ nữ - bị xô đập và giằng xé trong giông tố chiến tranh. Ở đó, dù bằng điểm nhìn của những “kẻ bên trong”, của một dân tộc từng bị cả thế giới coi như những kẻ tội đồ, bà vẫn có khả năng lùng kiếm và phóng chiếu những cuộc đời đầy nứt vỡ, tổn thương, những nguyên cớ khủng khiếp khiến con người ta phát sinh những hành vi tàn nhẫn. Bà nhìn thấy được rằng giữa môi trường sống và hành động sống luôn tồn tại những mối quan hệ biện chứng, rằng đôi khi, một vài lựa chọn luôn có tính tất yếu và không dễ gì có thể thay đổi. Độc giả có thể có nhiều cách kiến giải khác về quyết định của những nhân vật trong truyện, nhưng theo mình, khi đặt câu chuyện trong bối cảnh mà nó được thiết lập, tất cả dường như chỉ xoay quanh một lý do duy nhất: tính chất tội ác của một cuộc chiến phi nhân/.
Trong hình dung ban đầu của tui, 'trái tim mù lòa' ắt hẳn sẽ là một cuốn sách cực-kỳ-khó-đọc, và đúng là nó khó đọc thật, nhưng cái khó đọc của cuốn sách này không khiến người đọc muốn bỏ ngang, mà nó thôi thúc mình buộc phải đọc tiếp. mình nghĩ đây là một cuốn sách ổn, nhưng sẽ không hợp lắm với các bạn không ham thích dòng tiểu thuyết lịch sử đâu nha.
Tổng hợp: Minh Ngọc
30%
30%
Cháy hàng 
30%
