Cuốn sách mới "Con quái vật trong tâm trí" của tác giả Diêu Nghiêu đã thu hút sự chú ý của đông đảo độc giả nhờ cách tiếp cận mới lạ và nội dung phong phú về các vấn đề tâm lý.
Cuốn sách khám phá thế giới tâm lý thông qua việc phân tích các trường hợp nổi tiếng như 24 nhân cách của Billy Milligan, bệnh nghiện sex của Tiger Woods, chứng rối loạn nhân cách ranh giới của Marilyn Monroe và vụ án giết vợ giấu xác ở Thượng Hải. Từ những vụ án thực tế đến những trường hợp nổi tiếng, tác giả mang đến cho độc giả những kiến thức tâm lý học thú vị và vén lên tấm màn bí mật của 16 căn bệnh tâm lý đương đại. Sách được chia thành 16 chương, mỗi chương tập trung vào một rối loạn tâm lý hoặc một hiện tượng thú vị trong tâm lý con người. Từ trầm cảm, lo lắng, cuồng mua sắm cho đến ám ảnh sợ xã hội, tác giả đi sâu vào cơ chế và cách vỗ yên những con quái vật cấu xé nội tâm này.
Điểm cộng lớn của cuốn sách là lối viết dễ hiểu, khoa học. Với sự kết hợp đa dạng giữa sách báo, tiểu thuyết, phim ảnh và các phương tiện truyền thông khác, cuốn sách mang đến sự hiểu biết về các thuật ngữ tâm lý phổ biến như trầm cảm, OCD, PTSD cùng những bệnh lý ít gặp hơn như bipolar disorder, BPD và cả DID. Đối với những ai hiếu kỳ và tò mò về những căn bệnh kỳ lạ trong tâm trí, đây sẽ là nguồn thông tin hấp dẫn và đáng giá.
Tác giả Diêu Nghiêu là thạc sĩ tâm lý học ứng dụng và chuyên gia tư vấn tâm lý, đã thu hút hàng triệu độc giả ở Trung Quốc với bộ sách "Hardcore Psychology" từ khi ra mắt năm 2012. Và "Con Quái Vật Trong Tâm Trí " tiếp tục là một tác phẩm đầy sức hấp dẫn, chứng tỏ sự quan tâm và sự kỳ vọng của độc giả đối với chủ đề tâm lý học.
"Con quái vật trong tâm trí" của Diêu Nghiêu là cuốn sách dành cho những ai tìm kiếm câu trả lời cho những vấn đề tâm lý thường gặp trong cuộc sống, đây là một tài liệu "nhập môn" hấp dẫn về tâm lý học và các chứng rối loạn tâm lý. Review sách hay của Nhà sách trực tuyến Pibook.vn xin gửi tới bạn đọc bài tổng hợp những review sách được yêu thích và đánh giá cao của độc giả đã đọc cuốn sách này. Mời bạn xem review bên dưới!
CON QUÁI VẬT TRONG TÂM TRÍ - HARDCORE PSYCHOLOGY
Tác giả của cuốn sách này là Diêu Nghiêu - thạc sĩ tâm lý học ứng dụng.
Một đặc điểm chung của những cuốn sách tâm lý được tác giả Trung Quốc viết là ví dụ cực kỳ nhiều, trải dài mỗi chương sách và gần gũi với cuộc sống thực tế. Vì thế, thể loại sách này sẽ rất phù hợp với các bạn đang bước đầu tìm hiểu về tâm lý học trong đời sống thực tế diễn ra như thế nào, thể hiện ngoài mặt ra sao, có các đặc điểm gì.
Tuy nhiên, hạn chế của dòng sách này là thường thiếu các nguồn kiểm chứng thực tế, những ví dụ được đưa ra thường khó xác định là có thật ngoài thực tế hay chỉ là một câu chuyện được phóng chiếu từ góc nhìn của tác giả. Nên đối với các bạn đọc khó tính, cảm giác “Sao cái chỗ này cứ vô lý vậy ta” sẽ liên tục xuất hiện lúc đọc sách. Ví dụ, trong chương đầu của quyển sách có nêu ra một khái niệm tâm lý gọi là “ý nghĩ phân tán” (flight of thoughts) nhưng khi mình tìm kiếm cả cụm từ trên Google thì chỉ trả về các kết quả liên quan tới “Flight of ideas”?!!
Ngoài ra để so sánh về độ xác thực, những cuốn sách tâm lý được viết bởi các tác giả phương Tây sẽ lấy các ví dụ mà nó đã xuất hiện trên báo chí, trang mạng để các bạn tự kiểm chứng. Ví dụ, Phineas Gage sẽ là một minh chứng đem ra phân tích, mổ xẻ cực kỳ nhiều trong các cuốn sách liên quan tới tâm lý học nhận thức, sự thay đổi của não bộ sẽ ảnh hưởng tới cảm xúc thế nào.
Quay trở lại với chủ đề chính của cuốn sách này là nói về những ca bệnh tâm lý oái oăm, có một số căn bệnh mà bạn đã từng nghe nhan nhản trên mạng như Rối loạn lưỡng cực, Đa nhân cách, rối loạn ám ảnh cưỡng chế cho tới những ca bệnh cực kỳ lạ tại như Chứng ái vật, rối loạn nhân cách ranh giới,...
Trong cả quyển sách này có tổng cộng là 16 chương nhưng độ chất lượng của từng chương cứ lên xuống thất thường. 2 Chương mình đánh giá cao và cảm thấy tác giả có tìm hiểu kĩ và đặt tâm huyết khi viết là:
Đã bao giờ bạn cảm thấy một sự thôi thúc kỳ quái, muốn nhảy khỏi tòa nhà cao tầng
=> Viết về chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế
Nỗi ám ảnh mà thời gian chẳng thể xóa nhòa
=> Viết về rối loạn căng thẳng hậu sang chấn
Đây là một cuốn khá dễ đọc, rất phù hợp với các bạn newbie đang muốn tìm hiểu về tâm lý học thông qua cách đọc sách. Từ những phân tích của tác giả (góc nhìn người châu Á giống với chúng ta) + những khái niệm tâm lý học được rải rác từng chương, bạn có thể tự tìm hiểu thêm để phát triển kiến thức của mình xoay quanh 1 khái niệm, 1 căn bệnh cụ thể.
“Tất cả các vấn đề về tâm lý đều là vấn đề của tiềm thức. Trong quá trình điều trị các căn bệnh tâm lý, trở ngại lớn nhất là có những quan niệm mà bệnh nhân có thể chấp nhận về mặt lý trí, nhưng tâm lý và hành vi của họ lại không chấp nhận được, nói cách khác là hiểu rõ đạo lý nhưng lại chẳng thể noi theo được. Nguyên nhân sâu xa nhất nằm ở sự phản kháng của tiềm thức.”
“Hardcore Psychology - Con quái vật trong tâm lý” tập trung giới thiệu các vấn đề tâm lý thường gặp trong cuộc sống hoặc thường được nhắc tới trên các phương tiện truyền thông. Sách được chia làm 16 chương, mỗi chương xử lý một rối loạn hoặc một hiện tượng tâm lý.
Thông qua sách báo, tiểu thuyết, phim ảnh và các phương tiện truyền thông khác, chúng ta thường được tiếp xúc với các thuật ngữ về tâm lý như trầm cảm, rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD), rối loạn căng thẳng hậu sang chấn (PTSD), rồi thì các bệnh lý ít gặp hơn như rối loạn lưỡng cực (bipolar disorder), rối loạn nhân cách ranh giới (BPD), và cả một chứng bệnh tưởng chừng chỉ có trên phim ảnh hay những câu truyện true crime ở nước ngoài là rối loạn đa nhân cách (hay rối loạn nhân dạng phân ly - DID). Nhiều người hẳn sẽ nảy sinh sự tò mò, hiếu kỳ về những căn bệnh kỳ lạ trong tâm trí này (như mình) và muốn biết thêm về chúng. Khi đó, chúng ta có hai lựa chọn:
- Một, nếu bạn đủ hứng thú và thời gian, bạn có thể tự tìm kiếm các bài nghiên cứu, các tài liệu học thuật, sách chuyên ngành về vấn đề này.
- Hai, nếu bạn chưa tâm huyết tới vậy, hoặc bạn không có nhiều thời gian, hoặc đơn giản là bạn quá lười (như mình), thì bạn có thể đọc cuốn sách này.
Nhìn chung, cuốn sách là một tài liệu “nhập môn” dành cho người mới tiếp xúc với tâm lý học nhưng có hứng thú với chủ đề về các chứng rối loạn tâm lý “thú vị” (bonus một số hiện tượng tâm lý rất thông thường mà ai ai cũng có thể gặp phải, như “chán đời”). Trong mỗi chương sách, tác giả sẽ điểm qua định nghĩa, căn nguyên, biểu hiện/triệu chứng, và đôi khi là cả cách điều trị cho các vấn đề tâm lý này. Cách trình bày đơn giản, khá mạch lạc, văn phong gần gũi và dễ hiểu, kèm theo nhiều ví dụ về các ca bệnh thực tế (có những ví dụ là người bình thường, cũng có khi là các nhân vật nổi tiếng hoặc các vụ án từng rình rang một thời trên khắp báo đài) sẽ giúp các bạn nắm được một cách sơ lược nhưng khá đầy đủ và đúng đắn về các căn bệnh này.
Vì mình vốn là loại “Một” ở phía trên kia (tức là thích nghiên cứu tìm tòi các tài liệu học thuật về những vấn đề này và vì thế cũng đã có một ít kiến thức tâm lý học cơ bản) nên ban đầu, mình cũng không có quá nhiều kỳ vọng vào cuốn sách này. Chẳng qua dạo này mình quá lười và cũng đang tập trung đọc tiểu thuyết, nên khi Nhã Nam gửi tặng các bạn book reviewer cuốn này, mình cũng mạnh dạn bon chen một slot. Nhưng kết quả làm mình thấy khá hài lòng.
Lý do là, mặc dù những kiến thức mà cuốn sách đưa ra vẫn chỉ nằm ở mức rất sơ khai, trong khi trình bày về nguyên do của mỗi căn bệnh hay các triệu chứng của chúng, tác giả đã đưa ra được một số những khái niệm tâm lý học để tạo tiền đề, giải thích mối liên kết tới vấn đề đang được đề cập. Đây thường là những khái niệm mới, hoặc là khái niệm cũ nhưng mình không hình dung được sự liên quan của nó với các bệnh tâm lý kia. Ví dụ, ở chương 4, tác giả đề cập tới khái niệm “siêu nhận thức”. Đây là một khái niệm mà mình đã biết từ trước, nhưng lại không hiểu rằng nó chính là nguyên nhân của hiện tượng “nghiện” một thứ gì đấy, ví dụ như nghiện thuốc lá hay nghiện tình dục.
Hay nói cách khác, tác giả đã “tổng hợp” giùm mình những thứ mà nếu tự tìm hiểu, mình sẽ phải mất rất nhiều thời gian đọc hết bài báo này tới nghiên cứu kia rồi tìm ra mối liên hệ và xâu chuỗi chúng vào với nhau. Còn bây giờ, sau khi đọc xong cuốn sách này mà mình vẫn muốn biết nhiều hơn nữa, việc phải làm sẽ đơn giản hơn nhiều vì tác giả đã vẽ ra hướng đi sẵn cho mình rồi.
Dĩ nhiên, là một cuốn sách phi hư cấu mang tính tổng hợp cho người mới, “Con quái vật trong tâm trí” vẫn có một số hạn chế như sau:
- Giọng dẫn chuyện tuy thân thiện nhưng có phần “xem nhẹ” kiến thức của độc giả. Tác giả thường xuyên nói những câu như “các bạn hẳn sẽ tưởng rằng” thế này thế kia, mặc định là độc giả không biết gì hoặc hiểu sai về một vấn đề mà tác giả cho là hóc búa. Trên thực tế, với sự phổ biến của các phương tiện truyền thông, độc giả ngày nay được tiếp cận với những kiến thức như thế này rất nhiều và vì thế cũng có nhiều kiến thức hơn ngày trước. Thật vậy, trong 10 lần tác giả nói câu ấy thì hết 9 lần là điều mà mình đã thừa biết rồi, và cái giọng văn ấy của tác giả sẽ khiến cho mình thấy hơi khó chịu.
- Tác giả cũng chêm vào hơi nhiều các phân đoạn bộc lộ suy nghĩ hay nhận xét cá nhân của mình về các nhân vật trong ví dụ được nêu. Ở chương 5 về chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế, tác giả đã nhận xét về một vụ án hai anh em bị rối loạn tích trữ rằng “nếu chuyện này xảy ra vào thời nay thì chắc chắn dân tình sẽ thi nhau livestream rồi” (trang 111). Thật lòng mà nói, với một cuốn sách phi hư cấu có mục đích cung cấp kiến thức khách quan, mình nghĩ tác giả bớt đưa ý kiến chủ quan vào sách thì hơn.
- Các chương sách hoàn toàn không liên quan tới nhau, tác giả có thể lựa chọn sắp xếp chúng theo một thứ tự logic như: từ căn bệnh phổ biến nhất tới căn bệnh hiếm gặp nhất, hoặc từ căn bệnh ít nguy hiểm nhất tới căn bệnh có mức độ hủy hoại cuộc sống cao nhất, hoặc ngược lại. Thế nhưng tác giả lại chọn sắp xếp… chẳng theo cái thứ tự gì?
- Trong mỗi chương cũng vậy, tác giả vẫn gây khó khăn cho người đọc ở mức độ nhất định khi không chịu đánh số hoặc dùng bullet. Thay vào đấy, tác giả sử dụng các đề mục viết hoa, và điểm khó khăn nhất là nhiều khi các đề mục này không ngang hàng với nhau và cũng không nhất quán qua từng chương.
Tóm lại, đây là một cuốn sách mà mình thấy không tệ, nhưng cũng không phải là một hiện tượng xuất sắc trong dòng sách tâm lý học. Là cuốn sách non-fiction đầu tiên mình đọc trong năm nay, nó đã giúp mình vượt qua reading slump trong suốt cả tháng qua (vì dạo này đọc nhiều mấy cuốn tiểu thuyết theo kiểu no plot hoặc phi tuyến tính quá nên đầu óc cũng ề à mụ mị theo). Nếu các bạn vẫn phân vân không biết có nên mua cuốn này không, thì hãy ngẫm xem mình có rơi vào trường hợp nào trong lựa chọn thứ Hai mà mình nói ở đầu bài không nhé.
Tổng hợp: Minh Ngọc
