Bạn có bao giờ tự hỏi, làm thế nào để đối mặt với những khó
khăn, thử thách trong cuộc sống một cách vững vàng? Câu trả lời có thể nằm
trong một học thuyết triết học cổ xưa - chủ nghĩa khắc kỷ. Đây không chỉ là một
ngành triết học, mà còn là một phong cách sống, một bản đồ định hướng giúp ta
điều hướng qua biển khó khăn của cuộc sống. Hãy cùng Blog sách hay của Nhà sách trực tuyến Pibook.vn khám phá sự
thú vị của chủ nghĩa khắc kỷ và cách áp dụng nó vào cuộc sống hàng ngày để tạo
ra những thay đổi tích cực!
Chủ nghĩa khắc kỷ (Stoicism) là một trường phái triết học đến từ thế kỷ 3 trước công nguyên, khởi nguồn từ Zeno của Citium tại thủ đô Athens của Hy Lạp cổ đại. Nhưng nó không chỉ đơn thuần là lý thuyết triết học - nó là một lời mời gọi để rèn luyện tinh thần, làm cho chúng ta trở nên vững chắc hơn trong cuộc sống, tránh được những cảm giác đau đớn và áp lực.
Chủ nghĩa khắc kỷ, tuy có tên gọi có vẻ hơi nghiêm khắc, nhưng thực chất không phải là một cuộc sống đầy khổ đau hay hạnh phúc tạm bợ. Trái lại, nó mở ra một con đường mới cho cuộc sống: để tiến tới hạnh phúc, chúng ta cần sống hòa hợp với bản chất con người và thế giới xung quanh. Chính qua việc nhận định đúng đắn các vấn đề, chúng ta sẽ tránh được cảm giác đau khổ. Đó chính là những gì chủ nghĩa khắc kỷ muốn gửi gắm: một lối sống tĩnh lặng, bình tĩnh nhưng đầy ý nghĩa và hạnh phúc.
Chủ nghĩa khắc kỷ, một trường phái triết học đầy thực dụng, phân loại cuộc sống thành 3 phần chính:
• Những gì ta hoàn toàn có thể kiểm soát - đó là hành động và suy nghĩ của chúng ta;
• Những điều ta hoàn toàn không thể kiểm soát - như là những yếu tố tự nhiên và hành động của người khác;
• Và những gì ta có thể kiểm soát một phần - những công việc mà chúng ta phải cùng người khác cùng thực hiện.
Theo lời khuyên từ chủ nghĩa khắc kỷ, chúng ta nên tập trung vào nhóm thứ nhất, chấp nhận và buông bỏ nhóm thứ hai, và lên kế hoạch cho nhóm thứ ba.
Một nguyên lý cốt lõi của chủ nghĩa khắc kỷ là không cố gắng kiểm soát những gì đang xảy ra xung quanh bạn, vì thực tế là bạn không thể. Thay vào đó, chúng ta nên tập trung vào việc kiểm soát cách chúng ta phản ứng trước những sự việc đó. Đó chính là bí quyết để sống một cuộc sống bình an và hạnh phúc theo lý thuyết của chủ nghĩa khắc kỷ.
Xem thêm: Top sách hay về Chủ nghĩa khắc kỷ
Trong số những nhân vật nổi tiếng đã lựa chọn và ca ngợi lối sống khắc kỷ, có một cá nhân đặc biệt mà tôi muốn giới thiệu đến các bạn - đó chính là Sam Sullivan, cựu thị trưởng của thành phố Vancouver.
Đời của Sam đã rơi vào tuyệt vọng khi ông bị liệt tứ chi sau một tai nạn trượt tuyết tại tuổi 19. Từ đó, ông đã phải vật lộn với căn bệnh trầm cảm và ý muốn tự sát kéo dài suốt 6 năm. Nhưng cuộc đời của ông đã thay đổi hoàn toàn khi ông tìm thấy chủ nghĩa khắc kỷ.
Sam đã chọn cách đối mặt với khủng hoảng trong cuộc đời mình như một cơ hội để rèn luyện bản thân. Ông đã bắt đầu làm việc với các chuyên gia để rèn luyện lại cơ thể mình. Ông đã tập các động tác đơn giản và thay đổi cách nhìn nhận cuộc sống, từ một nạn nhân thụ động trở thành một người chủ động tìm kiếm thành công.
Cuộc đời của Sam Sullivan chính là một ví dụ sống động về sức mạnh của chủ nghĩa khắc kỷ, một bài học cho tất cả chúng ta về việc chủ động đối mặt và vượt qua khủng hoảng.
Các triết gia khắc kỷ cổ xưa như Marcus Aurelius, Seneca và Epictetus đã tạo ra một công cụ quý giá để giúp chúng ta chuẩn bị tinh thần và lên kế hoạch đối phó với những tình huống tiêu cực: "Suy tính trước những điều xấu xa" (Premeditatio Malorum).
Trong cuốn sách ‘Chủ nghĩa khắc kỷ - Phong cách sống bản lĩnh và bình thản’ của William B Irvine mô tả Premeditatio Malorum như một quá trình tưởng tượng những điều tồi tệ nhất có thể xảy ra với những thứ chúng ta yêu quý nhất trong cuộc sống. Đây không chỉ là một bài tập giúp chúng ta đánh giá cao những gì mình đang có hơn, mà còn là một cách để chúng ta dự đoán những khó khăn có thể đến và lên kế hoạch để đối phó với chúng.
Với Premeditatio Malorum, chúng ta học cách đối mặt với những thử thách của cuộc sống một cách chủ động. Thay vì bị những khó khăn và thất bại bất ngờ, chúng ta có thể chuẩn bị sẵn tinh thần và tạo ra những kế hoạch phòng ngừa, giúp chúng ta không chỉ vượt qua khủng hoảng mà còn tận dụng những cơ hội từ những thử thách đó.
Một trong những bài học quan trọng nhất của chủ nghĩa khắc kỷ là thay đổi cách nhìn nhận về mất mát. Hãy cùng tìm hiểu qua câu chuyện của triết gia khắc kỷ Epictetus. Khi mất chiếc đèn kim loại do một tên trộm, ông đã nhận thức được rằng mất mát vật chất không làm tổn thương ông nhiều như việc tên trộm đã đánh đổi phẩm cách của mình để lấy đi của cải. Vì vậy, ông chỉ đơn giản mua một chiếc đèn mới và không để mất mát ảnh hưởng đến cuộc sống của mình.
Tôi cũng đã từng áp dụng bài học này vào cuộc sống thực tế của mình. Khi bị mất 200 nghìn đồng - một số tiền quan trọng với một sinh viên không thể tự chủ kinh tế - tôi đã chọn cách nhìn nhận nó như một bài học. Tôi đã chấp nhận mất mát và nhận ra rằng nỗi buồn bã không giúp ích gì trong tình huống này. Thay vào đó, việc chấp nhận và học hỏi từ những mất mát đã giúp tôi giảm bớt cảm giác đau khổ và cải thiện tâm trạng.
Bài học ở đây là chúng ta có thể chọn cách nhìn nhận và đối mặt với mất mát một cách lạc quan và tích cực hơn. Hãy nhớ rằng, mọi mất mát, dù lớn hay nhỏ, đều có thể trở thành bài học quý giá cho cuộc sống.
Trí tuệ cảm xúc (EQ) không chỉ là một khái niệm quan trọng trong lĩnh vực tâm lý học mà còn là cốt lõi của chủ nghĩa khắc kỷ. EQ giúp chúng ta thành công trong môi trường công sở hiện đại, và những người tuân theo chủ nghĩa khắc kỷ đã hiểu rõ điều này.
Theo chủ nghĩa khắc kỷ, chúng ta chỉ nên tập trung vào những điều nằm trong tầm kiểm soát của mình. Như Marcus Aurelius, một triết gia khắc kỷ nổi tiếng, đã nói: “Bạn có quyền lực đối với tâm trí của mình – không phải các sự kiện bên ngoài. Hãy nhận ra điều này và bạn sẽ tìm thấy sức mạnh”. Đây chính là cách chủ nghĩa khắc kỷ giúp chúng ta phát triển EQ: bằng cách thay đổi cách thức suy nghĩ của chúng ta.
Khi học được cách kiểm soát cảm xúc của mình, chúng ta sẽ tránh được những sai lầm, không bị mất tập trung khi làm việc vì bị xao lạc bởi cảm giác buồn bã hay tức giận. Thực tế này khẳng định rằng chủ nghĩa khắc kỷ không chỉ là một hệ thống tư duy triết học, mà còn là một công cụ hữu ích giúp chúng ta nâng cao trí tuệ cảm xúc và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Tổng hợp: Thanh Nhã