Trong thế giới rộng lớn của văn học Nga, có những tên tuổi đã vượt qua ranh giới của thời gian và biên giới để chạm đến trái tim của hàng triệu người đọc khắp thế giới. Những tác giả này không chỉ góp mặt trong sách giáo khoa mà còn là nguồn cảm hứng bất tận cho những ai mê đọc sách và tìm kiếm sự đồng cảm trong từng trang viết. Hãy cùng Blog sách hay của Nhà sách trực tuyến Pibook.vn điểm qua 10 tác giả Nga tiêu biểu nhất, những người đã góp phần làm nên diện mạo đặc sắc của nền văn học này. Từ những trang viết của họ, chúng ta không chỉ đọc để giải trí mà còn để cảm nhận và suy ngẫm về những vấn đề sâu kín của con người và xã hội.
Alexander Pushkin, một biểu tượng của văn học Nga, được người Nga yêu mến và tôn vinh như là linh hồn của đất nước họ. Mặc dù cuộc đời chỉ dừng lại ở tuổi 37, Pushkin đã để lại một di sản đồ sộ với hàng loạt tác phẩm đa dạng từ thơ cho đến sử thi và tiểu thuyết. Khoảng 800 bài thơ của ông đã khắc họa nên những cảm xúc tinh tế về tình yêu, danh dự và những suy tư về cuộc sống, trong khi "Eugene Onegin" - một cuốn tiểu thuyết thơ đầy đủ - là kiệt tác giúp chúng ta hiểu sâu sắc về cuộc sống người Nga thế kỷ 19 với những quy tắc vần điệu độc đáo.
Ngoài ra, Pushkin còn là một tác giả văn xuôi và một nhà viết kịch sáng tạo, để lại ấn tượng với "Boris Godunov", một vở kịch lịch sử đã được chuyển thể thành opera khắp thế giới. Tiểu thuyết "Con gái của thuyền trưởng" mở ra cửa sổ nhìn vào xã hội quý tộc tỉnh lẻ Nga thế kỷ 18 và cuộc nổi dậy của Pugachev.
Nikolai Gogol, một tên tuổi không thể không đề cập trong lịch sử văn học Nga, là người tiên phong trong thể loại trào phúng với tác phẩm "The Government Inspector" - một vở kịch đánh dấu sự phản ánh châm biếm về sự tham nhũng ở Nga. Câu chuyện xoay quanh một thanh tra chính phủ giả mạo gây ra nỗi hoang mang cho các quan chức tham lam, qua đó bộc lộ những hạn chế và vấn đề của xã hội.
Tác phẩm nổi tiếng nhất của Gogol, "Những linh hồn chết", được ví như "Odyssey của Nga" - một hành trình khám phá tâm hồn và bản chất của người Nga qua nhân vật Pavel Chichikov và sự mua bán linh hồn chết. Gogol đã mơ về một bộ ba kỳ vĩ giống như "Thần khúc" của Dante, nhưng chỉ kịp hoàn thành phần đầu tiên và một phần của tập thứ hai trước khi tự tay ông hủy diệt nó, để lại một bí ẩn không bao giờ có lời giải đáp trong thế giới văn học.
Leo Tolstoy, nhà văn Nga được coi là một trong những tác giả lớn nhất mọi thời đại, đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lịch sử văn học thế giới. Tác phẩm "War and Peace" (Chiến tranh và Hòa bình) là một kiệt tác khắc họa cuộc sống xã hội Nga trong thời kỳ chiến tranh với Napoléon, mô tả cuộc sống của quý tộc lẫn người nông dân với chiều sâu tâm lý và sự rộng lớn về quy mô. "Anna Karenina" lại tiếp cận cuộc sống qua lăng kính cá nhân hơn, xuyên suốt là câu chuyện bi thảm của một người phụ nữ tìm kiếm tình yêu và hạnh phúc nhưng bị xã hội và chính những hạn chế của bản thân đẩy đến bước đường cùng. Cả hai tác phẩm này không chỉ phản ánh thực tế xã hội mà còn chứa đựng triết lý sâu sắc về cuộc sống, về con người. Tolstoy không chỉ là một nhà văn mà còn là một tư tưởng gia có ảnh hưởng lớn, với những quan điểm về đạo đức, tôn giáo và chính trị. Ông đã từ chối địa vị quý tộc của mình và theo đuổi một cuộc sống đơn giản, tập trung vào việc tìm kiếm ý nghĩa thực sự của cuộc sống thông qua tình yêu thương và lòng từ bi.
Fyodor Dostoevsky là một trong những nhà văn có ảnh hưởng nhất của Nga, nổi tiếng với cái nhìn sâu sắc vào tâm hồn con người và các vấn đề đạo đức vĩnh hằng. Qua những tác phẩm như "Tội ác và Hình phạt", "Idiot" (Chàng ngốc), và "Anh em nhà Karamazov", Dostoevsky đã đi sâu vào những góc khuất của tâm lý con người, khám phá những xung đột nội tâm và những vấn đề đạo đức cốt lõi. Những nhân vật của ông thường xuyên phải đối mặt với sự lựa chọn giữa thiện và ác, giữa tự do và số phận, giữa Chúa và không tin. Trong "Tội ác và Hình phạt", chúng ta thấy Raskolnikov, một sinh viên nghèo, vật lộn với hậu quả của một tội ác mà ông tin rằng mình có thể biện minh được với lý thuyết siêu nhân của mình. "Chàng ngốc" khắc họa một nhân vật có tâm hồn trong sáng giữa một xã hội đầy dối trá và tham nhũng. Trong khi đó, "Anh em nhà Karamazov" đưa ra cáo buộc sâu sắc về sự giả tạo trong tôn giáo và xã hội, đồng thời khám phá mối quan hệ giữa cha con, tội lỗi và chuộc lỗi.
Ivan Turgenev là một trong những cây bút văn học Nga tiêu biểu của thế kỷ 19. Ông đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng người đọc qua những tác phẩm khắc họa cuộc sống quý tộc Nga và những biến đổi xã hội thời bấy giờ. Tác phẩm "Tổ ấm cao quý" (Home of the Gentry) giới thiệu khái niệm "Tổ ấm cao quý" như một biểu tượng cho sự suy tàn của tầng lớp quý tộc, qua đó phản ánh những thay đổi của xã hội Nga.
Turgenev cũng nổi tiếng qua tác phẩm "Cha và Con" (Fathers and Sons), nơi ông mô tả mối quan hệ phức tạp giữa các thế hệ và những khác biệt tư duy giữa chúng. Ngoài ra, ông cũng quan tâm đến hình tượng những nhân vật "thừa", những người không tìm thấy chỗ đứng trong xã hội.
Hình tượng "cô nàng Turgenev" thể hiện sự mạnh mẽ, đầu óc và đạo đức nội tâm xuất hiện trong nhiều tác phẩm của ông như "Rudin" và "Asya". Dù sống xa quê hương, Turgenev luôn cố gắng làm cầu nối văn hóa giữa Nga và thế giới, góp phần lan tỏa giá trị văn học Nga.
Anton Chekhov là một trong những nhà văn và nhà soạn kịch vĩ đại của Nga, nổi tiếng với những truyện ngắn và vở kịch có cái nhìn sâu sắc về cuộc sống thường nhật và nhân vật. Chekhov tin rằng "Sự ngắn gọn là biểu hiện của tài năng", và ông đã áp dụng quan điểm này vào các tác phẩm của mình bằng cách tập trung vào chi tiết và tính chất thực tế hơn là sự cường điệu.
Các vở kịch của Chekhov thường nói về sự suy tàn của tầng lớp quý tộc Nga và sự thích nghi của những người phục vụ trong bối cảnh xã hội đang biến đổi. Ông đã vẽ nên một bức tranh xã hội đầy chuyển động và thay đổi, tiên đoán về sự xuất hiện của một thế giới mới. Các tác phẩm của Chekhov, bao gồm những vở kịch nổi tiếng như "Cherry Orchard", "The Seagull", "Uncle Vanya", và "Three Sisters", tiếp tục được công chúng yêu mến và biểu diễn rộng rãi trên toàn thế giới.
Ivan Bunin không chỉ là một biểu tượng của văn học Nga mà còn là tác giả nổi tiếng đầu tiên của nước này nhận giải Nobel Văn học vào năm 1933. Sự lựa chọn này có thể không chỉ dựa trên tài năng mà còn chứa đựng yếu tố chính trị, bởi lẽ Bunin đã rời Nga sau Cách mạng Bolshevik và định cư tại Pháp. Những biến động của thời đại ông sống đã được ông mô tả chân thực trong tác phẩm tự truyện ‘Cursed Days’.
Bunin được Viện Hàn lâm Thụy Điển ca ngợi vì đã trau dồi và phát triển nghệ thuật văn xuôi cổ điển Nga một cách tinh tế, đặt ông vào hàng ngũ những nhà văn Nga vĩ đại của thế kỷ 19. Tuy nhiên, ông đã bước đi một con đường riêng biệt so với những nhà văn thực tế trước đó. Bunin không chú trọng vào việc khắc họa tâm lý nhân vật hay tạo nên cốt truyện phức tạp, mà thay vào đó, sử dụng ngôn ngữ biểu tượng và gợi ý để khơi gợi trí tưởng tượng của người đọc. Các tác phẩm của ông như ‘Mitya's Love’ hay “Những lối đi dưới hàng cây tăm tối” đã khéo léo khắc họa nét quyến rũ mà không cần mô tả trực tiếp. Trong ‘Quý ông từ San Francisco’, Bunin còn phản ánh sự hư không của của cải và quyền lực trước số phận không thể tránh khỏi của con người.
Đầu thế kỷ 20 đã chứng kiến sự nở rộ của thơ ca Nga, và Vladimir Mayakovsky là một trong những nhà thơ tài năng nhất của thời đại Bạc này. Mayakovsky là một nhà thơ cách mạng, người đã phá vỡ các quy tắc của thơ ca truyền thống với những vần điệu và nhịp điệu mới mẻ. Ông đã tạo dấu ấn riêng với phong cách viết lạc quan và cấu trúc thơ độc đáo.
Là một phần của phong trào tương lai, Mayakovsky không ngần ngại ca ngợi Cách mạng Bolshevik và thể hiện tinh thần thời đại qua các tác phẩm của mình. Ông cũng rất năng nổ trong việc sử dụng thơ ca cho các mục đích tuyên truyền. Cuộc sống cá nhân của ông cũng phong phú không kém với mối quan hệ tình ái phức tạp cùng nàng thơ Lilya Brik và chồng của cô - Osip Brik, người cũng là nhà xuất bản thơ của Mayakovsky. Sự ra đi đột ngột của ông vào năm 1930 qua việc tự sát vẫn còn là một bí ẩn, để lại nhiều suy đoán về nguyên nhân thực sự.
Mikhail Bulgakov, một tác giả nổi tiếng của văn học Nga, nổi tiếng với khả năng sáng tạo nên những kiệt tác độc đáo đến nỗi người ta khó mà tin rằng chúng đều xuất phát từ một bút lực. Từ những ngày đầu cầm bút khi còn là bác sĩ trẻ ở làng quê, Bulgakov đã đưa chúng ta vào thế giới của mình qua 'Sổ tay bác sĩ trẻ'. Nhưng không dừng lại ở đó, ông đã chứng kiến và tái hiện Nội chiến Nga qua 'Bạch vệ', một bức tranh về sự sụp đổ của một thế giới. 'Trái tim chó' là một bước ngoặt khác, kết hợp giữa viễn tưởng, y học và châm biếm xã hội Xô Viết. Đỉnh cao sáng tạo của nhà văn Nga này chính là 'Nghệ nhân và Margarita', một tác phẩm hiện thực huyền diệu giúp chúng ta thấy Moscow dưới ánh mắt của ma quỷ và hồi cuối đời của Chúa Giêsu. Khám phá nghệ thuật chuyển thể từ sự thực sang hư cấu, Bulgakov khiến nhân vật nữ chính trở thành phù thủy, làm nổi bật nghi vấn về sự liên quan giữa vợ ông và cơ quan tình báo Liên Xô.
Boris Pasternak, một nhà thơ và dịch giả thơ xuất sắc, nhưng lại được biết đến nhiều nhất qua 'Bác sĩ Zhivago', một tác phẩm văn học Nga đã làm thay đổi cả số phận của ông và được coi là một trong những cuốn tiểu thuyết vĩ đại nhất thế kỷ 20. Cuốn sách ban đầu bị cấm cửa tại quê nhà và phải được phát hành lần đầu ở Ý, thậm chí còn có sự can thiệp của CIA. Pasternak đã nhận giải Nobel Văn học nhưng cuộc đời ông tại Liên Xô đã kết thúc trong cấm đoán và cô lập. 'Bác sĩ Zhivago' không chỉ là câu chuyện về Nội chiến mà còn về tình yêu, cái chết, và tìm kiếm ý nghĩa của cuộc sống. Mãi đến năm 1988, nó mới được công nhận chính thức tại Liên Xô, trở thành tác phẩm bắt buộc trong chương trình giáo dục, khẳng định vị thế không thể chối cãi trong nền văn học.
Tổng hợp: Thanh Nhã
Tham khảo: Russian Beyond