Hành trình đoạt Nobel Văn học 2023 của "Ibsen mới" - Jon Fosse


Đọc gì | 09/10/2023 11:48| Thanh Nhã

Lượt xem: 288

Nobel Văn học 2023 vinh danh “Ibsen mới” – Jon Fosse

Jon Fosse, một tác giả thơ, kịch và tiểu thuyết đến từ Na Uy, đã được vinh dự nhận giải Nobel Văn học 2023. Ông được biết đến qua các tác phẩm xoay quanh các chủ đề như tuổi già, cái chết, tình yêu và nghệ thuật. Giải thưởng này công nhận toàn bộ công trình sáng tạo của ông.

Fosse đã viết khoảng 40 vở kịch, cùng với tiểu thuyết, thơ, tiểu luận, sách cho trẻ em và các tác phẩm dịch thuật. Ông được kính trọng vì sử dụng ngôn ngữ một cách tự do và sáng tạo. Chủ tịch ủy ban Nobel cho văn học, Anders Olsson, đã khen ngợi cách Fosse sử dụng ngôn ngữ một cách phong phú và khám phá giới hạn của từ ngữ.

Tác phẩm của Fosse được dịch sang khoảng 50 thứ tiếng và ông là một trong những tác giả kịch sống còn có nhiều vở kịch được biểu diễn nhất trên thế giới. Mặc dù vậy, chỉ gần đây ông mới nhận được sự chào đón từ các quốc gia nói tiếng Anh, chủ yếu nhờ vào tiểu thuyết “A New Name: Septology VI-VII” đã vào chung kết Giải thưởng Sách Quốc gia năm ngoái, và hai cuốn tiểu thuyết khác của ông đã được đề cử giải Booker.

Nobel Văn học 2023 vinh danh “Isben mới” – Jon Fosse
Jon Fosse chủ nhân của Nobel Văn học 2023 được mệnh danh là "Ibsen mới"

Fosse đã từ lâu nằm trong danh sách đề cử Nobel Văn học. Thậm chí, vào năm 2013, các nhà cái ở Anh đã phải tạm dừng hoạt động vì có quá nhiều người đặt cược vào việc ông sẽ thắng. Tuy nhiên, giải thưởng đã không đến với ông trong suốt hơn một thập kỷ. Cuối cùng, trong kỳ nghỉ tại ngôi nhà của mình ở Frekhaug, một ngôi làng ven biển phía tây Na Uy, ông đã nhận được cuộc gọi từ ban tổ chức giải Nobel. Khi được thông báo về giải thưởng, Fosse đã bày tỏ sự hạnh phúc và ngạc nhiên. Ông nói: “Tôi đã nằm trong danh sách những người được yêu thích trong 10 năm nay, thậm chí tôi cảm thấy chắc chắn rằng mình sẽ không bao giờ nhận được giải thưởng này. Giờ đây tôi vẫn chẳng thể tin được.” Khi được hỏi về mong muốn của mình đối với độc giả, Fosse cho biết ông hy vọng có thể mang lại cảm giác thanh thản cho người đọc.

Các nhà phê bình đã từng so sánh công trình của Fosse với tác phẩm của hai người đoạt giải Nobel khác: Harold Pinter và Samuel Beckett. Ông còn được mệnh danh là "Ibsen mới", theo tên của Henrik Ibsen, một nhà viết kịch nổi tiếng người Na Uy.

"Tôi hy vọng họ có thể tìm thấy sự bình yên trong hoặc từ những gì tôi viết" - Jon Fosse

Hành Trình Từ Cộng Sản Đến Đạo Công Giáo Của Nhà Văn Nobel Văn Học Đến Từ Na Uy

Fosse, sinh năm 1959 tại Strandebarm, một ngôi làng nhỏ ở phía Tây Na Uy, đã bắt đầu viết từ khi còn nhỏ. Đối với ông, viết là cách để tự do. Ông đã từng nói với tờ The Guardian rằng việc viết đã giúp ông tạo ra một không gian an toàn riêng trong cuộc sống.

Từ khi còn trẻ, ông đã theo đuổi chủ nghĩa cộng sản và vô chính phủ. Fosse đã theo học tại Đại học Bergen và chọn dùng Nynorsk, một dạng tiếng Na Uy ít dùng hơn, để viết văn chứ không phải tiếng Bokmål phổ biến hơn.

Năm 1983, ông ra mắt cuốn tiểu thuyết đầu tay "Red, Black", mở đầu cho sự nghiệp văn chương đầy thành công. Một số tác phẩm nổi bật của ông bao gồm "Melancholia", "Morning and Evening" và bộ 7 cuốn "Septology", tất cả đều đi sâu vào tâm lý nhân vật và cuộc sống.

Septology I-VII của Fosse
Tuyệt tác Septology I-VII được nén lại thành 3 tập The Other Name, I Is Another và A New Name

Được biết đến với việc tạo ra các tác phẩm về tình yêu, nghệ thuật, cái chết và tình bạn, Fosse cũng đã khéo léo sử dụng quê hương miền Tây Na Uy như một nhân vật trong các tác phẩm của mình. Fosse bắt đầu sự nghiệp với thơ và tiểu thuyết nhưng sau này lại nổi tiếng với những kịch bản vở kịch. Ông đã được biết đến rộng rãi sau khi vở kịch đầu tay "Someone Is Going to Come" được trình diễn tại Paris vào cuối những năm 1990.

Trong 15 năm, ông dành nhiều thời gian cho việc viết kịch và đi du lịch, nhưng sau đó quyết định quay trở lại với tiểu thuyết, từ bỏ rượu và chuyển sang đạo Công giáo. Fosse, từng là một người vô thần nhưng sau này đã có tôn giáo, đã mô tả việc viết lách như một hình thức cộng đồng thần bí. Ông tin rằng khi viết tốt, ngôn ngữ thứ hai - tiếng nói thầm lặng xuất hiện, tạo nên sự sống động bên dưới câu chuyện.

Sau nhiều năm viết văn, Fosse hiểu rằng quan trọng nhất là phải khiêm tốn và không gắn bó với kỳ vọng. Ông không lên kế hoạch trước mà chỉ viết theo trực giác và cảm giác. Adam Z. Levy, một nhà xuất bản, và Damion Searls, một dịch giả, đều khen ngợi công việc của Fosse. Họ nói rằng dù viết theo phong cách đơn giản, nhưng tác phẩm của ông luôn gây ấn tượng mạnh mẽ và tạo ra một trải nghiệm tâm linh.

Fosse trở thành người Na Uy thứ tư nhận giải Nobel Văn học, sau 95 năm kể từ khi Sigrid Undset, một nhà văn chuyên về lịch sử, nhận giải năm 1928.

​Mua tiểu thuyết online tại Nhà sách trực tuyến Pibook.vn giảm giá siêu hời từ 30% giá bìa

Xem thêm bài viết:

Tổng hợp: Thanh Nhã

Bài viết liên quan
Triết gia nói gì về hạnh phúc? 4 quan điểm đáng suy ngẫm
Triết gia nói gì về hạnh phúc? 4 quan điểm đáng suy ngẫm

24/06/2024 00:10Thanh Nhã

Triết học thường được coi là lĩnh vực của những câu hỏi trừu tượng và xa rời cuộc sống hàng…

Xem tiếp
Sở thích bất ngờ của 15 nhà văn nổi tiếng giúp họ “chữa lành”
Sở thích bất ngờ của 15 nhà văn nổi tiếng giúp họ “chữa lành”

29/04/2024 16:51Thanh Nhã

Trong thế giới văn chương nơi bút nghiên không bao giờ nghỉ ngơi, các nhà văn nổi tiếng cũng tìm…

Xem tiếp
Từ ‘Đồi gió hú’ đến ‘Jane Eyre’: 10 sự thật về chị em Brontë có thể bạn chưa biết
Từ ‘Đồi gió hú’ đến ‘Jane Eyre’: 10 sự thật về chị em Brontë có…

12/03/2024 00:50Thanh Nhã

Khi nhắc đến văn học Anh, không thể không nhắc đến ba chị em nhà Brontë, những ngôi sao sáng…

Xem tiếp
Bí mật đen tối đằng sau những câu chuyện cổ tích nổi tiếng
Bí mật đen tối đằng sau những câu chuyện cổ tích nổi tiếng

18/01/2024 23:42Minh Hằng

Khi ta lật giở những trang cổ tích, thường thấy màu sắc rực rỡ của những bài học đạo đức…

Xem tiếp
Tác phẩm nào của Kazuo Ishiguro làm lay động trái tim của các nhà văn đương đại?
Tác phẩm nào của Kazuo Ishiguro làm lay động trái tim của các nhà văn…

12/01/2024 23:04Minh Ngọc

Khi nói đến Kazuo Ishiguro, người đoạt giải Nobel Văn chương 2017, mỗi tác giả có một tình yêu riêng…

Xem tiếp
Khám phá văn chương của Kazuo Ishiguro: Gợi ý sách cho người mới bắt đầu
Khám phá văn chương của Kazuo Ishiguro: Gợi ý sách cho người mới bắt đầu

10/01/2024 16:46Minh Ngọc

Nếu bạn đang tìm kiếm một hành trình văn học đầy phong phú và sâu sắc, Kazuo Ishiguro, với danh…

Xem tiếp
Sở thích bất ngờ của 5 thiên tài: Từ chạy marathon đến “nghiện” cờ bạc
Sở thích bất ngờ của 5 thiên tài: Từ chạy marathon đến “nghiện” cờ bạc

27/12/2023 23:46Thanh Nhã

Có bao giờ bạn tự hỏi, những thiên tài sáng tạo và tư duy vĩ đại như Einstein hay Newton…

Xem tiếp
Bí kíp đọc sách: 7 chiến lược giúp bạn 'nuốt' nhiều sách hơn
Bí kíp đọc sách: 7 chiến lược giúp bạn 'nuốt' nhiều sách hơn

26/12/2023 23:32Thanh Nhã

Bạn muốn biết làm thế nào để đọc được nhiều sách hơn? Areesha Ahmed, một độc giả siêu hạng, đã…

Xem tiếp
Walter Isaacson bật mí: Điểm giống và khác biệt giữa Elon Musk và Steve Jobs?
Walter Isaacson bật mí: Điểm giống và khác biệt giữa Elon Musk và Steve Jobs?

20/12/2023 00:11Thanh Nhã

Isaacson đã không ngần ngại chỉ ra cả những điểm mạnh và điểm yếu, cũng như sự khác biệt quan…

Xem tiếp
'Heartstopper' - Cuốn tiểu thuyết truyện tranh đột phá của Alice Oseman làm mưa làm gió ở Anh
'Heartstopper' - Cuốn tiểu thuyết truyện tranh đột phá của Alice Oseman làm mưa làm…

14/12/2023 23:52Tùng Lê

'Heartstopper của Alice Oseman không chỉ là một làn gió mới, mà còn là cơn bão đầy cảm xúc đã…

Xem tiếp
Xem nhiều nhất

Cùng tác giả