Khi ta nói về sự giao thoa giữa y học và văn học, thường thì ta nghĩ đến những cách mà văn học tái hiện, diễn giải hoặc khám phá các vấn đề y học. Tuy nhiên, điều thú vị là y học cũng đã vay mượn từ văn học để đặt tên cho một số hội chứng đặc biệt. Đúng vậy, có những hội chứng y khoa được đặt tên theo các nhân vật trong những tác phẩm văn học nổi tiếng.
Những người bị các hội chứng này thường có những biểu hiện tâm lý hoặc hành vi giống như nhân vật mà họ được đặt tên. Đôi khi, những tên gọi này còn giúp chúng ta dễ dàng hiểu hơn về bản chất và mức độ ảnh hưởng của hội chứng đó. Hãy cùng Blog sách hay của Nhà sách trực tuyến Pibook.vn khám phá những hội chứng y khoa thú vị này, mang tên của các nhân vật trong văn học.
Có lẽ bạn đã quen thuộc với câu chuyện về Peter Pan - cậu bé không bao giờ lớn, nhân vật chính trong tác phẩm cùng tên của nhà văn J.M. Barrie. Trích dẫn ngay từ đầu tác phẩm: "Tất cả trẻ em, trừ một, đều lớn lên". Hãy tưởng tượng một chút, nếu trong thế giới thực, có người luôn muốn giữ lại tuổi thơ, không muốn chấp nhận trách nhiệm của người lớn, thì chúng ta gọi họ mắc "Hội chứng Peter Pan".
Hội chứng này đặc trưng bởi các biểu hiện như cư xử như trẻ con trong mọi hoàn cảnh: từ cách giao tiếp, thái độ đối mặt với vấn đề, đến cách nhìn nhận và giải quyết công việc. Những người mắc hội chứng này thường trốn tránh trách nhiệm, không tuân thủ các chuẩn mực xã hội và thường “sống trong mộng” hơn là đối mặt với thực tế. Họ luôn cần sự chăm sóc, như một đứa trẻ đang tìm kiếm sự an toàn. Trong mắt họ, thế giới tựa như Neverland, và họ chính là Peter Pan, cậu bé không bao giờ muốn lớn.
Xem thêm: Hội chứng Peter Pan là gì?
Bạn còn nhớ cuộc phiêu lưu kỳ diệu của Alice khi cô bé lạc vào xứ sở thần tiên thông qua cái hố thỏ, chứ? Trong cuộc hành trình ấy, Alice đã phải đối mặt với nhiều hiện tượng kỳ lạ, bao gồm việc cô bỗng dưng trở nên nhỏ bé hoặc khổng lồ so với thế giới xung quanh. Hóa ra, có một hội chứng y khoa được mô tả theo cách Alice nhìn thấy thế giới trong cuốn sách kinh điển này, được gọi là "Hội chứng Alice ở xứ sở thần tiên" (AIWS).
Hội chứng này được đặt tên bởi tiến sĩ thần kinh học người Anh John Todd vào năm 1955. Đây là một rối loạn thần kinh khiến người bệnh nhìn thế giới qua một "kính lúp" biến dạng: mọi vật xung quanh và thậm chí cả bản thân họ có thể trở nên to lớn hoặc nhỏ bé, hoặc đổi hình dạng một cách kỳ quái. Hãy tưởng tượng bạn đang nhìn thế giới như Alice, mọi thứ đều trở nên không còn quen thuộc nữa - đó chính là trạng thái của người mắc hội chứng AIWS.
Bạn có biết, trong thế giới y học, có một hội chứng được đặt theo tên nàng công chúa tóc dài xinh đẹp Rapunzel từ truyện cổ của Grimm? Hội chứng Rapunzel, lần đầu được ghi nhận vào năm 1968, là một tình trạng y khoa kỳ lạ khiến người mắc phải có ham muốn nhổ và ăn tóc của chính mình. Điều kỳ lạ và cảm giác không thể tin nổi khi ở một số trường hợp, người bệnh thậm chí còn nhổ tóc của người xung quanh để ăn.
Quá trình này diễn ra liên tục có thể dẫn đến việc tóc bị rối và kẹt trong dạ dày, ruột, gây ra các vấn đề tiêu hóa nghiêm trọng. Trong một số trường hợp, những người bị hội chứng này phải trải qua phẫu thuật để lấy ra những búi tóc khổng lồ từ bên trong cơ thể họ. Điều này càng cho thấy sự nguy hiểm, bi kịch và cấp bách của hội chứng Rapunzel, một hiện tượng y khoa được đặt tên theo một nhân vật văn học.
Hãy tưởng tượng một cuộc sống nơi bạn mãi mãi trẻ trung, mãi mãi đẹp đẽ, bất chấp mọi rủi ro và hậu quả. Có nghe quen không? Đúng, đó chính là câu chuyện của Dorian Gray, nhân vật chính trong tác phẩm "Chân dung của Dorian Gray" của nhà văn Oscar Wilde. Và đúng như câu chuyện ấy, thế giới y học cũng đã đặt tên cho một hội chứng đặc biệt: Hội chứng Dorian Gray (DGS).
Được mô tả lần đầu trong cuộc hội thảo của Hội đồng Giáo dục Y khoa tại Đức vào năm 2000 bởi bác sĩ tâm thần Brosig B, hội chứng này tiếp tục câu chuyện của Dorian Gray, nhưng trong một bối cảnh hiện thực hơn, đau đớn hơn. Những người mắc hội chứng này bị ám ảnh bởi hình ảnh của một vẻ ngoài hoàn hảo và tuổi trẻ vĩnh cửu. Họ sẵn lòng làm mọi cách, từ việc sử dụng các loại thuốc cho đến việc phẫu thuật thẩm mỹ, để chống lại quá trình lão hoá tự nhiên và giữ mãi vẻ trẻ trung. Hội chứng Dorian Gray không chỉ mô tả một hội chứng y học, mà còn là một biểu hiện sâu sắc của lo lắng về sự lão hoá trong xã hội hiện đại.
Xem thêm: Review sách Chân dung của Dorian Gray
Nhớ lại nhân vật Mowgli trong tác phẩm “Cậu bé rừng xanh” của Rudyard Kipling chưa? Một cậu bé mạnh mẽ, hoang dã, và xuất sắc trong việc sống sót và thích nghi với cuộc sống trong rừng rậm. Nhưng trong thế giới y học, "Hội chứng Mowgli" không phản ánh sự mạnh mẽ và tự lập như nhân vật trong văn học, mà lại là biểu hiện của những tình trạng yếu ớt, tâm lý không ổn định.
Hội chứng Mowgli thường xuất hiện ở những đứa trẻ từng bị sang chấn tâm lý do cha mẹ bỏ bê hoặc lạm dụng. Những đứa trẻ ấy thường có biểu hiện yếu ớt về mặt thể chất hoặc tinh thần, và thậm chí còn có thể không biết cách giao tiếp hoặc xã hội hóa với con người khác. Điều này đặc biệt phổ biến ở những đứa trẻ bị bỏ rơi hoặc phải sống trong môi trường độc lập, giống như Mowgli trong "Cậu bé rừng xanh".
Nhắc đến Othello, bạn có thể nghĩ ngay đến nhân vật chính trong vở kịch nổi tiếng của Shakespeare. Othello, một người vợ chồng yêu thương và tận tâm, nhưng lại bị dẫn dắt bởi cơn ghen tuông mù quáng, đến mức sát hại người vợ mình yêu thương. Đúng vậy, từ chính truyện kịch này, ngành y học đã đặt tên cho một hội chứng tâm lý rất đặc biệt, Hội chứng Othello, hay còn được gọi là ghen tuông ảo tưởng.
Người mắc hội chứng Othello thường mang trong mình niềm tin kiên định rằng người bạn đời của họ không chung thủy, mà không cần bất kỳ bằng chứng thực tế nào. Họ sẽ không ngần ngại đưa ra những cáo buộc không thỏa đáng, đôi khi rất khắt khe, đối với vợ hoặc chồng của mình. Người bị nghi ngờ không chỉ phải chịu đựng nỗi đau tinh thần, mất tự do, mà còn có thể phải đối mặt với hành vi bạo lực. Hội chứng Othello không chỉ là một vấn đề y khoa, mà còn là một trạng thái tâm lý phức tạp, đầy thách thức, cần sự hiểu biết và thấu cảm để giải quyết.
Đối với những người yêu thích văn học, tên Lady Windermere có thể khiến bạn nhớ đến vở kịch nổi tiếng của Oscar Wilde, nơi một phụ nữ trẻ đầy sức sống, nhưng lại quá tỉ mỉ và khó tính. Nhưng bạn có biết rằng, tên của Lady Windermere không chỉ tồn tại trong thế giới văn học. Trong y học, nó đã trở thành tên gọi của một hội chứng bệnh phổi đặc thù, Hội chứng Lady Windermere.
Hội chứng này được đặt tên theo nhân vật văn học vì nó thường xuất hiện ở những người có tính cách giống như Lady Windermere - tỉ mỉ và khó tính. Bệnh nhân thường phải đối mặt với các triệu chứng như ho kéo dài, khó thở và thờ ơ. Điều trị cho hội chứng này thường yêu cầu sử dụng những loại kháng sinh mạnh và thuốc chống lao. Vì vậy, Hội chứng Lady Windermere không chỉ là một câu chuyện về y học, mà còn là một câu chuyện về con người, về văn hóa và cách chúng ta hiểu về thế giới xung quanh chúng ta thông qua các nhân vật trong văn học.
Cinderella, hay còn gọi là Lọ Lem, là một nhân vật cổ tích quen thuộc mà chúng ta đều biết đến, nhờ vào câu chuyện của Charles Perrault và bộ phim hoạt hình nổi tiếng của Disney. Nhưng trong thế giới y học, Cinderella không chỉ là tên của một nàng công chúa xinh đẹp trong cổ tích. Nó còn là tên gọi của một hội chứng tâm lý đặc biệt, Hội chứng Cinderella.
Hội chứng Cinderella thường xuất hiện trong những trường hợp con nuôi hoặc con riêng của gia đình. Những người có hội chứng này thường tạo ra những câu chuyện phức tạp, thậm chí kỳ quặc, về cách họ bị lạm dụng, ngược đãi hoặc bị bỏ rơi bởi mẹ nuôi, mẹ kế hoặc cha dượng của họ. Đây có thể là một cách để họ diễn đạt nỗi đau và sự cô đơn mà họ đang trải qua, giống như Cinderella trong câu chuyện cổ tích.
Hội chứng Cinderella là một minh chứng cho sức mạnh của văn hóa đọc sách và tác động của nó đến cách chúng ta hiểu và diễn giải thế giới xung quanh. Nó cho thấy rằng, dù trong thực tế hay trong văn học, chúng ta đều có thể tìm thấy những câu chuyện về con người và cuộc sống mà chúng ta có thể học hỏi từ đó.
Charles Dickens, một trong những tác giả vĩ đại nhất của thế kỷ 19, đã tạo ra nhiều nhân vật văn học đáng nhớ, và một trong số đó là Joe Pickwick. Joe Pickwick là một cậu bé thích ăn và rất béo, một nhân vật trong tiểu thuyết đầu tay của Dickens. Nhưng bạn có biết rằng, Joe Pickwick không chỉ tồn tại trong thế giới văn học. Trong y học, hội chứng mang tên anh đã trở thành một chứng chỉ cho một tình trạng y tế phổ biến, được gọi là Hội chứng Pickwickian.
Hội chứng Pickwickian, còn được biết đến với tên gọi y học là hội chứng giảm thông khí do béo phì, là một tình trạng y tế nghiêm trọng liên quan đến sự kết hợp của béo phì quá mức và ngưng thở khi ngủ. Đây là một rối loạn nguy hiểm có thể đe dọa tính mạng, được đặc trưng bởi sự gián đoạn nhịp thở lặp đi lặp lại khi ngủ.
Qua Hội chứng Pickwickian, chúng ta thấy rõ sự kết nối giữa văn học và y khoa, và cách mà những nhân vật văn học có thể trở thành biểu tượng cho các tình trạng y tế trong thực tế.
Khi nói đến những nhân vật phiêu lưu nổi tiếng trong văn học, không thể không nhắc đến Huckleberry Finn - nhân vật tạo nên từ bút pháp của nhà văn Mark Twain. Nhưng bạn có biết rằng, trong thế giới y học, Huckleberry Finn không chỉ là tên của một nhân vật văn học nổi tiếng. Nó còn là tên gọi của một hội chứng tâm lý đặc biệt, được gọi là Hội chứng Huckleberry Finn.
Người mắc Hội chứng Huckleberry Finn thường từ nhỏ đã thể hiện xu hướng trốn tránh trách nhiệm. Khi lớn lên, họ thường thay đổi bạn bè, công việc và thường không có sự ổn định trong cuộc sống. Có thể hiểu rằng, đây là một cách tự vệ mà họ tạo ra do từ bé không được cha mẹ công nhận năng lực hoặc bị chối bỏ.
Hậu quả của Hội chứng Huckleberry Finn không chỉ dừng lại ở việc trốn tránh trách nhiệm. Nó còn dẫn đến những biểu hiện trầm cảm và tự hạ thấp bản thân, tạo nên một chuỗi vấn đề tâm lý phức tạp. Điều này cho thấy rõ tầm quan trọng của việc hiểu và đối mặt với những vấn đề tâm lý từ khi còn nhỏ, cũng như sự liên kết sâu sắc giữa văn học và y học.
Vậy là chúng ta đã khám phá qua 10 hội chứng y khoa có tên gọi dựa trên nhân vật trong văn học. Điều này cho thấy y học và văn học không chỉ liên kết với nhau trên trang sách, mà còn trong cuộc sống thực, qua những hiện tượng, hội chứng mà chúng ta đang nghiên cứu và khám phá.
Tổng hợp: Thanh Nhã
30%
30%
30%
30%
Cháy hàng 
