Bạn có bao giờ tự hỏi tại sao một số người dường như luôn tiến bộ và đạt được thành công, trong khi người khác lại dậm chân tại chỗ? Cuốn sách "Mindset - Tâm lý học thành công" của Carol S. Dweck có thể chính là câu trả lời mà bạn đang tìm kiếm. Dweck, với những nghiên cứu sâu sắc và cách tiếp cận đột phá, đã làm sáng tỏ cách tư duy của chúng ta ảnh hưởng đến thành tích và thành công. Trong bài viết này, Blog sách hay của Nhà sách trực tuyến Pibook.vn sẽ tổng hợp 5 bài học quan trọng từ cuốn sách, giúp bạn phát triển tư duy phát triển và khai phá toàn bộ tiềm năng của mình.
Trong cuốn sách "Tâm lý học thành công" của Carol S. Dweck, một trong những bài học quan trọng là về "tư duy cố định". Đây là quan niệm rằng khả năng của một người được định sẵn và không thể thay đổi. Những người có tư duy này tin rằng tài năng bẩm sinh là yếu tố quyết định thành công, và nếu thiếu năng khiếu tự nhiên, họ sẽ không bao giờ tiến bộ.
Một ví dụ điển hình là cách các công ty như Enron và McKinsey tuyển dụng nhân sự. Họ ưu tiên những người được coi là “có tố chất” và ít tập trung vào đào tạo thêm, kỳ vọng rằng những nhân viên này sẽ ngay lập tức nâng cao hiệu quả công việc. Tuy nhiên, do được đánh giá là tài năng vượt trội, họ thường không được đào tạo thêm và thiếu cơ hội phát triển kỹ năng mới.
Kết quả là, những nhân viên này thường phải đối mặt với sự đánh giá nghiêm khắc từ cấp trên. Nếu một nhân viên không hoàn hảo ngay từ đầu, họ dễ bị coi là không có tiềm năng và bị cho nghỉ việc.
Những người có tư duy cố định thường tự đánh giá và đánh giá người khác một cách nhanh chóng và cứng nhắc, tin rằng mọi người luôn xem xét họ. Điều này khiến họ luôn tìm kiếm sự chấp thuận và xác nhận từ bên ngoài.
Trong tư duy cố định, mỗi sai lầm hay thất bại đều là mối đe dọa đối với giá trị bản thân. Vì vậy, việc chuyển đổi sang tư duy phát triển - tin rằng khả năng có thể cải thiện qua nỗ lực và học hỏi - là cực kỳ quan trọng để mở ra cơ hội phát triển và thành công bền vững.
Trong thế giới kinh doanh, có hai loại tư duy chính: tư duy cố định và tư duy phát triển. Những người có tư duy cố định, như Lee Iacocca, thường tìm kiếm sự chấp thuận của người khác và chú trọng vào việc duy trì hình ảnh cá nhân hơn là sự thành công của công ty. Ngược lại, những người có tư duy phát triển, như Lou Gerstner, tập trung vào việc phát triển bản thân và cả nhóm để đạt được thành công.
Lee Iacocca trở thành Giám đốc điều hành của Chrysler Motors khi công ty đang gặp khó khăn và đã sử dụng kỹ năng của mình để vực dậy công ty. Tuy nhiên, khi đã đạt được thành công, ông trở nên tự mãn và bắt đầu tập trung vào hình ảnh cá nhân hơn là tiếp tục phát triển công ty. Tư duy cố định này dẫn đến sự thiếu tiến bộ và cuối cùng cản trở sự phát triển của Chrysler.
Trái lại, Lou Gerstner tiếp quản IBM vào một thời điểm quan trọng trong lịch sử công ty và ngay lập tức bắt tay vào việc xây dựng văn hóa làm việc nhóm và phát triển. Ông phá vỡ hệ thống phân cấp cứng nhắc và nhấn mạnh tầm quan trọng của sự giao tiếp và hỗ trợ lẫn nhau giữa các nhân viên. Tư duy phát triển này đã giúp ông dẫn dắt IBM đến thành công lâu dài.
Rõ ràng là tư duy phát triển là một cách tiếp cận hiệu quả hơn trong thế giới kinh doanh vì nó cho phép bạn tiếp tục cải tiến và đạt được thành công bền vững. Việc nhận ra và chuyển đổi từ tư duy cố định sang tư duy phát triển có thể mở ra những cơ hội lớn cho sự phát triển cá nhân và tổ chức.
Nếu bạn mang trong mình tư duy cố định, bạn có thể tránh né những tình huống khó khăn vì sợ bị thất bại và bị cho là kém cỏi. Lối suy nghĩ này hạn chế khả năng tự cải thiện và phát triển của bạn. Ngược lại, những người có tư duy phát triển lại chấp nhận thử thách và coi chúng là cơ hội để học hỏi và tiến bộ.
Nghệ sĩ violin Nadja Salerno-Sonnenberg là một ví dụ điển hình. Mặc dù được giới phê bình khen ngợi, nhưng khi gặp phải những thử thách mới, cô trở nên sợ hãi việc thất bại và từ bỏ việc luyện tập. Tư duy cố định đã khiến cô tự hạn chế bản thân, ngăn cản sự tiến bộ vì lo sợ mắc sai lầm.
Ngược lại, nam diễn viên Christopher Reeve, sau khi bị liệt do tai nạn, là minh chứng cho tư duy phát triển. Dù phải đối mặt với khó khăn to lớn, Reeve không chấp nhận bỏ cuộc. Anh đã làm việc không ngừng nghỉ để phục hồi khả năng vận động. Nhờ sự kiên trì và quyết tâm, anh đã đạt được những tiến bộ mà nhiều người không ngờ tới.
Tóm lại, những người sở hữu tư duy cố định thường né tránh thử thách để bảo vệ hình ảnh bản thân. Trong khi đó, những người có tư duy phát triển lại đón nhận khó khăn và biến chúng thành cơ hội để phát triển và cải thiện. Chuyển từ tư duy cố định sang tư duy phát triển có thể mở ra những cánh cửa mới và giúp bạn đạt được những thành công lớn hơn trong cuộc sống.
Tư duy của một người bắt đầu hình thành ngay từ khi họ chào đời. Trẻ sơ sinh vốn có bản năng học hỏi và phát triển, nhưng người lớn xung quanh đóng vai trò quan trọng trong việc nuôi dưỡng hoặc hạn chế tư duy này. Cha mẹ là những hình mẫu quan trọng, ảnh hưởng lớn đến cách con cái phát triển tư duy.
Những bậc cha mẹ có tư duy phát triển khuyến khích con cái khám phá và học hỏi. Ngược lại, những cha mẹ có tư duy cố định có thể phán xét và giới hạn khả năng của con mình. Điều này có thể thấy rõ qua hành vi của trẻ nhỏ. Ví dụ, trẻ có tư duy phát triển thường sẵn sàng giúp đỡ bạn bè, trong khi trẻ có tư duy cố định có thể cảm thấy khó chịu trước những tình huống tương tự.
Giáo viên cũng đóng vai trò không nhỏ trong việc định hình tư duy của trẻ. Những giáo viên tin vào tiềm năng của học sinh sẽ thúc đẩy tư duy phát triển, trong khi giáo viên tin rằng khả năng của học sinh là cố định sẽ củng cố tư duy cố định. Kết quả có thể thấy qua thành tích và thái độ học tập của học sinh. Học sinh có tư duy phát triển thường tiến bộ và ham học hỏi, trong khi học sinh có tư duy cố định dễ cảm thấy trì trệ và tự ti.
Tóm lại, tư duy của chúng ta không phải là bất biến và có thể thay đổi suốt đời. Đặc biệt, thời thơ ấu là giai đoạn quan trọng khi chúng ta chịu ảnh hưởng lớn từ những hình mẫu xung quanh. Việc nhận thức và điều chỉnh tư duy có thể mở ra nhiều cơ hội phát triển cho mỗi người.
Khi đánh giá khả năng và tài năng của bản thân, chúng ta dễ mắc kẹt trong tư duy cố định. Chúng ta thường nghĩ rằng tài năng là bẩm sinh và không thể thay đổi. Tuy nhiên, cách suy nghĩ này giới hạn khả năng phát triển và ngăn cản chúng ta đạt được tiềm năng thực sự.
Tin vui là chúng ta có thể rèn luyện bộ não để suy nghĩ theo hướng phát triển. Điều này có nghĩa là thay vì coi sai lầm và thất bại là bằng chứng cho thấy mình kém cỏi, chúng ta có thể coi đó là cơ hội để học hỏi và tiến bộ. Chẳng hạn, nếu bạn làm rơi một chiếc đĩa, thay vì tự chỉ trích là “Mình thật vụng về”, bạn có thể nghĩ “Mình sẽ dọn dẹp và sẽ cẩn thận hơn lần sau”.
Sự thay đổi nhỏ trong quan điểm như vậy có thể mang lại tác động lớn đến cách chúng ta đối mặt với thử thách và thất bại. Điều quan trọng là hiểu rằng tư duy phát triển không yêu cầu từ bỏ hoàn toàn tư duy cố định. Chúng ta vẫn có thể có những lúc cảm thấy mình chưa đủ giỏi trong một lĩnh vực nào đó, nhưng nếu sẵn sàng đón nhận cơ hội phát triển, chúng ta sẽ tự hoàn thiện bản thân.
Lần tới khi bạn cảm thấy “Mình không giỏi việc này”, hãy thử thay đổi suy nghĩ thành “Mình có thể học hỏi và cải thiện trong lĩnh vực này”. Bạn sẽ ngạc nhiên về mức độ phát triển và thành tựu mà mình có thể đạt được khi áp dụng tư duy phát triển.
Tổng hợp: Thanh Nhã
30%
Cháy hàng 
30%
30%
30%
30%
