Chắc hẳn trong mỗi chúng ta, đều còn đâu đó những hình ảnh, những ký ức đẹp đẽ về tuổi thơ - nơi mà thế giới quanh ta thật đơn giản, trong sáng và tràn đầy niềm vui. Một phần không thể thiếu của tuổi thơ ấy, đó chính là những cuốn sách văn học thiếu nhi đã mở ra cho chúng ta một không gian tưởng tượng phong phú, giúp chúng ta đối mặt và hiểu hơn về thế giới xung quanh. Hãy cùng Blog Sách Hay của Nhà sách trực tuyến Pibook.vn trở về tuổi thơ qua 11 tác phẩm văn học thiếu nhi kinh điển của Việt Nam, những tác phẩm đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng độc giả nhỏ tuổi và giúp họ thêm yêu quý cuốn sách.
"Dế mèn phiêu lưu ký" không chỉ là một tác phẩm kinh điển dành cho thiếu nhi Việt Nam mà còn là một chuyến thám hiểm kỳ thú vào thế giới côn trùng, khám phá những thói quen sinh hoạt đặc trưng của Dế, Xén tóc, Cóc, Châu Chấu, Kiến... qua lăng kính tinh tế của Tô Hoài. Các nhân vật côn trùng sinh động, không kém phần phức tạp so với loài người, được vẽ nên từ những dòng văn hài hước, sắc sảo, đem lại cho các độc giả nhí sự thích thú và hứng khởi khám phá.
Chàng Dế mèn - nhân vật chính của câu chuyện, không chỉ can đảm, tốt bụng mà còn đầy kiêu căng và ngạo mạn. Những hành động, quyết định của Dế mèn gây ra nhiều biến cố bất ngờ, kích thích trí tưởng tượng của các em và đồng thời, mang đến những bài học quý giá về tình bạn và cách ứng xử trong cuộc sống. Tác phẩm còn mang một thông điệp đẹp về một thế giới đại đồng, nơi mọi người đều là anh em, bạn bè. "Dế mèn phiêu lưu ký" đã viết tiếp thành công của mình khi được dịch ra gần 40 thứ tiếng và lan tỏa sức hút đến gần 40 quốc gia trên thế giới.
Được đặt trong bối cảnh năm 1945, "Đất rừng phương Nam" là cuộc hành trình của cậu bé An vượt qua rừng tràm mênh mông và bạt ngàn dừa xanh của Nam Bộ. Đoàn Giỏi, tác giả của tác phẩm, đã dành rất nhiều tình cảm và sự quan tâm đến cảnh quan thiên nhiên và cuộc sống con người nơi đây.
Các độc giả nhỏ tuổi sẽ không thể không thích thú với những trang sách miêu tả cảnh câu rắn, bắt cá sấu hoặc cách nuôi ong lấy mật trong rừng U Minh. Cảnh An và cha nuôi chạm trán với hổ còn đặc biệt hấp dẫn hơn. Đoàn Giỏi đã trình bày một cách rất phóng khoáng và tràn đầy sức sống khung cảnh thiên nhiên hoang sơ của vùng Tây Nam Bộ.
Tuy nhiên, điểm nổi bật nhất của cuốn sách là sự giản dị trong tình người và tính cách hào sảng, trọng nghĩa khí của người Nam Bộ. "Đất rừng phương Nam" đã đặt dấu ấn sâu sắc trên thế giới với các bản dịch ra nhiều thứ tiếng khác nhau và thậm chí đã được chuyển thể thành phim truyền hình "Đất phương Nam", một trong những bộ phim được yêu thích nhất tại Việt Nam.
"Mái trường thân yêu" là cuốn sách đặc biệt tôn vinh tình thầy trò, viết bởi thầy giáo Lê Khắc Hoan (người đã đoạt Giải Nhất cuộc thi viết về Thầy giáo và Nhà trường năm 1961). Tác phẩm ra mắt lần đầu vào năm 1964 và đã trở thành một hiện tượng, lan tỏa tới hầu như tất cả các trường học, được thầy cô và học sinh truyền tay nhau.
Giá trị tinh thần của quyển sách vẫn không hề suy giảm từ thời kỳ chiến tranh khó khăn cho đến ngày nay. Nó đã trở thành cuốn sách "gối đầu giường" quen thuộc của nhiều thế hệ học sinh, sinh viên trong suốt hơn 50 năm qua. "Mái trường thân yêu" là câu chuyện có thật về cậu bé học sinh tên Việt, từ một thị xã chuyển về trường huyện Lâm Thao. Do hoàn cảnh gia đình, Việt phải ở cùng bà nội và bắt đầu làm quen với thầy cô, bạn bè và môi trường học tập mới.
Việt, một học sinh giỏi, đặc biệt là môn toán, nhưng chưa thể hòa nhập với môi trường mới, đã trải qua nhiều chuyện bi hài trong năm học đó. Cùng với các nhân vật khác như cô giáo Mùi, bạn bè Chiến, Mạnh, San, Loan, Quế..., Việt đã tạo nên một câu chuyện sinh động, chân thật và cảm động về một ngôi trường cấp hai miền Bắc trong thời chiến tranh bom đạn khó khăn.
"Trần Đăng Khoa" đã khám phá thế giới qua tập thơ "Góc sân và khoảng trời", khi anh mới 10 tuổi. Bộ sưu tập này không chỉ giúp anh trở thành "thần đồng thơ" nổi tiếng, mà còn khám phá ra cái nhìn trong trẻo, đầy tò mò và yêu thương đối với mọi thứ nhỏ nhặt và giản dị trong cuộc sống hàng ngày.
Thế giới của Trần Đăng Khoa xoay quanh vườn nhà với trăng rằm, cây dừa, đàn gà, giàn trầu, và không xa hơn lũy tre làng với dòng sông, đàn cò, và con trâu đang ăn cỏ. Nhưng thế giới của những sinh vật này đã được tác giả nhân cách hóa, biến chúng trở nên sống động và phức tạp với những suy nghĩ, lo lắng và cảm xúc giống như con người.
Bên cạnh những câu chuyện về mẹ, cha, thầy giáo và bạn bè của mình, Trần Đăng Khoa cũng đã thể hiện sự yêu quý đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh và những người lính đang bảo vệ quê hương trong thời kỳ chiến tranh.
Với hình ảnh đặc sắc và đáng yêu, cùng việc sử dụng các phép so sánh, nhân hóa, và ẩn dụ, Trần Đăng Khoa đã tạo ra một tác phẩm văn học thiếu nhi đáng kinh ngạc. Những bài thơ như "Hạt gạo làng ta", "Nghe thầy đọc thơ", "Đám ma bác giun" đã trở thành phần không thể thiếu trong ký ức của nhiều thế hệ trẻ em.
"Quê nội" của Võ Quảng là một cuốn tiểu thuyết hấp dẫn và đầy cảm hứng, với hai nhân vật chính là Cục và Cù Lao, hai em bé lớn lên trong mùa cách mạng. Truyện diễn ra tại làng Hòa Phước, tỉnh Quảng Nam, một vùng quê nghèo của miền Trung sau Cách mạng tháng 8.
Độc giả sẽ được dạo quanh những cánh đồng quê, theo dõi Cục và Cù Lao chơi đùa, và chứng kiến họ lớn lên theo lý tưởng cách mạng. Câu chuyện này tiếp tục trong "Tảng sáng", một cuốn tiểu thuyết khác của Võ Quảng, với hai nhân vật chính đã trưởng thành hơn và chiến đấu vì đất nước.
Dù có vẻ đơn giản và mộc mạc, "Quê nội" vẫn rất hấp dẫn, và những trang văn của Võ Quảng chứa đầy tình yêu quê hương, tình cảm cách mạng trong sáng, niềm tin và hy vọng mạnh mẽ vào tương lai tươi sáng. Nhà phê bình Pháp, Alice Kahn, đã so sánh "Quê nội" với "Tom Sawyer" của Mark Twain, và thậm chí bà còn thích tác phẩm của Võ Quảng hơn.
"Chuyện hoa, chuyện quả" của nhà văn Phạm Hổ là một tập sách đáng yêu, đưa ra những lời giải đáp sáng tạo và thú vị cho những câu hỏi của trẻ em về thế giới xung quanh họ. Mỗi cây, mỗi loài hoa, mỗi quả trái đều có một câu chuyện riêng mà Phạm Hổ, với sự nhận biết sắc sảo về thiên nhiên và tình yêu dành cho trẻ em, đã nghe và sáng tác lại.
Được viết theo phong cách cổ tích hiện đại, ngắn gọn, xúc tích và rất dễ thương, tác phẩm này đưa ra hơn 100 câu chuyện nhỏ, giải thích những điều như tại sao trong quả bưởi lại có con tôm, con tép, tại sao gọi là nhãn lồng, và tại sao lại có hoa huệ, hoa xấu hổ...
Mỗi câu chuyện đều mang trong mình một bài học cuộc sống, một thông điệp đạo đức một cách nhẹ nhàng. Phạm Hổ vận dụng tinh hoa của chuyện cổ tích Việt Nam để ca ngợi lối sống nhân nghĩa, phê phán những hành động bất chính và tạo ra những tình huống dạy cho trẻ em về những giá trị tốt đẹp như tình yêu gia đình, bạn bè, thầy trò, và tình yêu đất nước.
"Búp sen xanh" là một tác phẩm tiểu thuyết lịch sử sâu sắc, kể về thời niên thiếu và thanh niên của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Được ấp ủ bởi nhà văn Sơn Tùng từ năm 1948 và hoàn thành vào năm 1980, cuốn sách là kết quả của một công trình viết lách đầy tâm huyết, thể hiện sự kiên trì đối mặt với thử thách của nhà văn, một thương binh, trong điều kiện đầy khó khăn.
Tác phẩm bắt đầu từ ngày bé Nguyễn Sinh Cung chào đời, và kéo dài đến khi thanh niên Nguyễn Tất Thành chuẩn bị rời bến cảng Nhà Rồng, khởi hành trên hành trình tìm đường cứu nước. Qua từng trang sách, hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh trở nên vô cùng gần gũi, thân thiện và đơn sơ. Đối với các em thiếu nhi, Nguyễn Sinh Cung không chỉ là một người bạn cùng lứa, mà còn là một hình mẫu lý tưởng để học tập.
"Búp sen xanh" giải thích nguồn gốc hình thành tư tưởng và nhân cách của Hồ Chí Minh, khi anh lớn lên trong một gia đình và quê hương giàu tình yêu quê hương. Tác phẩm này luôn được coi là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất về Chủ tịch Hồ Chí Minh và rất được các em nhỏ yêu thích.
"Đất nước bạn đến từ đâu? Vì sao dưa hấu lại có hạt đen? Tại sao lại có phong tục trồng cây nêu vào mỗi dịp Tết?" - Những câu hỏi như thế này được giải đáp một cách sinh động và sáng tạo qua những câu chuyện cổ tích Việt Nam, nơi phản ánh hồn Việt nhân hậu, sâu sắc. Trong mỗi câu truyện như "Trầu cau", "Tấm Cám", "Thánh Gióng"..., đều ẩn chứa những giá trị nhân văn sâu sắc, nuôi dưỡng và bồi dưỡng tâm hồn, khơi dậy sức sáng tạo cho biết bao thế hệ trẻ em Việt Nam.
Bộ sách "Kho tàng truyện cổ tích Việt Nam" do giáo dư Nguyễn Đổng Chi sưu tầm và biên soạn, là cuốn bí kíp đầy đủ nhất để khám phá linh hồn văn hóa dân gian Việt Nam. Không chỉ là sự tổng hợp của khoảng 2000 câu chuyện sau 25 năm nghiên cứu (1957-1982), tác phẩm còn đưa ra những kiến giải mới mẻ về truyện cổ tích Việt Nam trong mối tương quan với truyện cổ tích thế giới, được sắp xếp một cách khoa học và hợp lý.
"Tuổi thơ dữ dội" mở ra câu chuyện về một nhóm thiếu niên chưa đầy 14 tuổi, tham gia vào cuộc cách mạng trong Đội thiếu niên trinh sát thuộc trung đoàn Trần Cao Vân. Tác phẩm tập trung vào ba nhân vật chính: Mừng, Quỳnh Sơn ca và Lượm, mỗi người đều mang một câu chuyện độc đáo và đầy cảm hứng.
Mừng, sinh ra trong gia đình nghèo khó, ban đầu chỉ muốn tham gia vào đội trinh sát để tìm thuốc cho mẹ mình. Quỳnh Sơn ca, một thiếu niên từ gia đình tư sản giàu có, đã từ bỏ cuộc sống sang trọng và tình yêu với cây dương cầm để theo đuổi mục tiêu cách mạng. Lượm, con trai của một chiến sĩ trung kiên hy sinh ở Côn Đảo, tự hào về cha mình và luôn hướng tới mô phỏng tấm gương cha anh.
"Tuổi thơ dữ dội" được đặt trong bối cảnh của một cuộc chiến vệ quốc khốc liệt, đầy gian khổ nhưng cũng hào hùng. Đây như một bản anh hùng ca dành cho những em nhỏ, những người đã chiến đấu và hy sinh vì tổ quốc, mãi mãi trẻ trung ở tuổi 13-14. Sự tinh khiết, không chịu khuất phục, kiên cường của những em nhỏ trong câu chuyện gây xúc động và tạo ra sự ngưỡng mộ cho người lớn. Tác phẩm với nhiều tình tiết gây cấn, đạt đến mọi cung bậc cảm xúc cao nhất: yêu thương, giận dữ, tự hào, hân hoan, sợ hãi... Đây được coi là một tác phẩm văn học kinh điển dành cho thiếu nhi Việt Nam.
Xem thêm: Review sách Tuổi thơ dữ dội
"Kính vạn hoa", một bộ truyện dài gồm 54 tập, là câu chuyện xoay quanh cuộc sống, tình bạn và những phiêu lưu đáng nhớ của bộ ba bạn thân: Quý ròm, nhỏ Hạnh và Tiểu Long. Ba nhân vật chính với những tính cách riêng biệt, đầy ưu điểm và khuyết điểm: Quý ròm thông minh, tốt bụng nhưng hơi nhát gan và hấp tấp; nhỏ Hạnh giỏi giang, hiền lành nhưng hậu đậu, vụng về; Tiểu Long hơi đơn giản, chậm chạp nhưng giỏi võ và trượng phu.
Mỗi tập của "Kính vạn hoa" mang đến cho độc giả một cuộc phiêu lưu mới, mở ra thế giới học trò đầy sáng tạo, nghịch ngợm, rực rỡ màu sắc và đầy kỷ niệm. Bộ truyện truyền tải những thông điệp giản dị về cuộc sống một cách tự nhiên và gần gũi, không gò ép, cho phép độc giả tự rút ra bài học cho chính mình.
Giọng văn hóm hỉnh, hài hước cùng những tình huống bất ngờ đã giúp "Kính vạn hoa" trở thành cuốn sách không thể thiếu trong góc đọc của nhiều thế hệ học sinh.
Đây là một trong những tác phẩm thành công nhất của Nguyễn Nhật Ánh, góp phần tạo nên "thương hiệu" của ông. Năm 2003, bộ truyện đã được Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh trao tặng huy chương Vì thế hệ trẻ và được Hội nhà văn Việt Nam tôn vinh. "Kính vạn hoa" còn được chuyển thể thành bộ phim truyền hình cùng tên, nhận được sự yêu mến và đón nhận từ đông đảo khán giả.
"Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ" là cuốn sách mang đến cái nhìn tình cảm, đầy tâm huyết của một cậu bé 10 tuổi về thế giới bé nhỏ xung quanh mình - từ gia đình, người hàng xóm tới những người bạn thân thiết. Mặc dù câu chuyện không có những biến cố lớn hay yếu tố giật gân, nhưng sức hấp dẫn kỳ lạ vẫn rất mạnh mẽ và đẹp đẽ. Nguyễn Ngọc Thuần đã "mở cửa sổ" để độc giả thấy được vẻ đẹp thơ mộng trong những điều nhỏ bé, bình dị nhất của cuộc sống.
Ngôi kể trong tác phẩm ngắn gọn và giàu nhạc điệu, mang đến cảm giác như đang lắng nghe một giọng thủ thỉ chia sẻ. Triết lý của câu chuyện được truyền đạt nhẹ nhàng ngay từ tựa đề: có những thứ mà mắt thường không thể nhìn thấy, chúng ta cần huy động tất cả các giác quan và cảm nhận bằng trái tim mình. Những bài học, suy ngẫm về cuộc sống được xen kẽ trong tác phẩm một cách tự nhiên và giản dị.
"Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ" đã từng giành giải A trong cuộc thi Vận động sáng tác văn học cho thiếu nhi năm 2002 do NXB Trẻ và Hội nhà văn TP HCM tổ chức. Năm 2008, tác phẩm còn đoạt thêm giải thưởng Peter Pan 2008 dành cho văn học thiếu nhi nước ngoài tại Thụy Điển. Cuốn sách đã được ví như "Hoàng tử bé" của Việt Nam.
Xem thêm bài viết:
Tổng hợp: Thanh Nhã
25%
25%
30%
Cháy hàng 
30%
30%
Cháy hàng 
